216 / 484
218
К ІЛ БА ЫНАН БА ЫТ ТАМШЫЛАРЫ
Сахабалар та зыммен,
рметпен атар
ран К рімді
к п о итын. Оны о ыма ан немесе о ан арамай бір к н-
ні ткенін аламайтын. К нді
ранмен бастап, к зі ауыр-
андар а да
ран а арау а ке ес беретін
(X йс ми, VІІ, 165)
.
мытлып кететіндіктен
ран жатта ан етеккірлі )йелді
ран К)рімді «жат,а о,уына» р ,сат беріл-
гендігі айтылады. (Ибн
д)м), )л-М ни, І, 193) Алды ы ,атарлы хадис алымы Ма рибты, Хасан
бин Сыдды, )л- имари 1ткен жазда Т&ркия а келген кезінде одан «етеккірлі )йелді
ран о,уына»
,атысты М)ліки м)зO)біне ,атысты п)туа туралы с рады,. Ол б л к1з,арасты негізсіз екендігін,
М)ліки м)зO)бінде б л к1з,арас бойынша амал етілмейтіндігін айтып, )йелді кейбір уа,ыттарда
ран о,уыны харам болатынды ын айтты. Сонымен ,атар Меккелік Фи,O алымы уб)йсиге де
осы м)селе жайлы с ра, ,ойыл ан кезде ол «АллаOты )мірін орындау парыз, керісінше істеу харам.
Д)ретсіз адамдарды
ранды стауы да аяттар мен хадистерде харам етілген» деген.
Имам М)лік те былай дейді:
«Д)ретсіз адам
ранды ,абымен немесе жасты,ты &стіне ,ойып та алып ж&ре алмайды, б л
м)кр&O... Б л
ран а деген та зым а байланысты» (Муатта,
ран, 1).
Сонды,тан ,азіргі кезде т1рт м)зO)бты да м)селені харам екендігінде бір ауыздан келісетіндігі
т&сінікті болып отыр. Хазіреті пай амбардан бастап 1400 жылдан аса уа,ыт осылай ж&зеге асып келе-
ді. Хадис ш)рифтерде былай делінеді:
«Етеккірлі )йел болсын, ж&ніп бол ан адам болсын,
раннан еште е о,и алмайды» (Термези, Та-
харат, 98/131)
« ранды таза адамдардан бас,а ешкім стамасын!» (Хаким, І, 533/1447)
Сонымен ,атара Расул ллаO r Амр бин Хазмды Йеменге жіберген кезінде о ан парыздарды,
с&ннеттер мен ерекше жа дайларды т&сіндіретін бір баяндама жаз ан болатын. Сол жазуда Хазіреті
Амрды адамдар а
ран &йрететіндігі, білім мен &кім, хикметтерін жеткізетіндігі айтыл аннан кейін
адамны таза болма ан жа дайда
ран а ,ол тигізуіне тыйым салынатынды ы айтылады. (К)ттани,
І, 216)
Имам М)лік осы риуаят жайында былай дейді: Расул ллаOты r Амр бин Хазм а жаз ан жазуында
мынадай хадис бар:
« ранды тек таза адамдар стасын!» (Муатта,
ран 1).
Бір батыс алымына ,атысты мына бір с1здер асыр бойы м сылмандарды
ран а ,аншалы,ты
, рмет к1рсеткендігін білдіреді:
« ранны тілі барынша ,арапайым )рі тартымды.
ран к1рген , рметті д&ниеде ешбір кітап
к1рмеген ж)не к1рмейді де. Тіпті, м сылмандар толы, таза болмаса кітаптарын стамайды» (Mшр)ф
Mдиб,
ранны азаметі у) ихтишамы, Ыстанб л, жылы белгісіз, 58 б.)
ран К)рім – е ма ызды «Ш)айр Ислам», я ни Исламны р)міздеріні бірі. Аятта:
«...Кімде-кім Алла ты' р міздеріне та зым ететін болса, с+з жо , б%л ж ректерді'
та уалы ы»
(Хаж с&ресі, 32)
делінеді.