316 / 382
318
Хикмет
баспа үйі
басқаны сияқты, адамдар да алдындағы енегесіне
қарай қалыптасып, өмір сүреді.
Әлемдік
тәртіптің
жалғасуы
мен
ахлақи
жаратылыстың бабы тек ирфанмен, яғни рухани
тереңдікпен болады. Салих адамдар бір мемлекеттің
бақыттылық пен шаттық көкжиегіндегі рахмет
күні. Ғапыл адамдар болса, қараңғылық пен түннің
шүңқырлары. Ахмет Жәудәт Пашаның мына баяны
осы ақиқатты өте айқын түрде көрсетеді:
«Әмәуи халифасы Уөлид бин Абдулмәлік жаңа
салынған ғимараттар мен егінжайларға қызығатын.
Адамдардың да назары ғимарат пен егінжайға ауды.
Жиналыстарменмәжілістердеүнеміғимаратпенегін-
жай жайлы сөз болды. Сүлеймен бин Абдулмәлік бол-
са, нәпсі қүмарлыққа бейім, харам өмір мен тамаққа
қүмар еді. Оның заманында әшекей, ойын-сауық,
атақты тойлар, нәпсіқүмарлық, әуесқойлықтар ба-
сым болды. Ойын-сауық сол кездің сәніне айналды.
Омар бин Абдулазизге келер болсақ, бұл үлық ха-
лифа, құлшылыққа құмар және зәһид еді. Оның ке-
зінде де халық ғибадат пен құлшылыққа бет бұрды.
Мәжілістерде:
«Бүгінтүндеқандайдұғаоқыдың,ҚұранКәримнен
қанша аят кәримә жаттадың, осы ай қанша күн ораза
үстадың? (қанша ғаріппенжетімдергекемектестің?)»
деген сияқты рухани хал-жағдай сұрасулар болды...»
(Қисаси Әнбия уә Тауарихи Хулефа, I том,717б)
Кәміл
тұлғалардың
адамдарға
осыншалық
жағымды әсері, шүбә жоқ, олардың жарықтың ай-
наласында үшқан көбелек сияқты Жаратушы махаб-
батына толы болуы. Сондықтан Жаратушы -олардың
көретін көзі, еститін құлағы.