219
ПәтуәЛАР ЖИЫНТЫҒЫ
мазһаб ұстанбағанмен ханбали мазһабының
жетекшісі имам Ахмад бин Ханбалдың, Ибн
Таймийдің, Мұхаммед әл-Қайим әл-Жаузияның
кітаптарын қолданады.
Уаһһабилік немесе салафилік ағымы ислам
әлемінде түрлі ағымдардың пайда болуына көп
түрткі болды. ХХ ғасырдың басында уаһһабилік
ағымынүлгі тұтатындіниреформалықәрекеттер
пайда болды. Олар Суданда «Маһдия», Ливанд-
да «Мадрасат Санусия», Мысырда Мұхаммед
Адбуһудің ағымы, Жамаләддин әл-Ауғанидің
медресесі және Үндістандағы бірнеше ағымдар.
Бұл ағымдардың барлығы да ислам әлемі 14
ғасырдан бері мойындап келе жатқан төрт
мазһабты мойындамайтындар. Мұсылмандар
арасында бүлік туғызуды көздейтіндер. Билікке
қол жеткізу жолында содырлық пен лаңкестік
жолын да теріс көрмейтіндер. Бұл ағымдар
бойынша алғашқы үш ғасырдағы мұсылмандар
мен қазіргі заман мұсылмандарының арасы
ажырап қалған. Мақсаттары осы екі жақ арас-
сына көпір болу. Бұл ағымдар ислам дініндегі
шариғат мәселелерін әрқайсысы өз беттерінше
реформалайды. Бұл ағымдарды ұстанушылар
ислам дүниесіне жайылып, түрлі мемлекеттерд-
де түрлі көріністерге ие. Мысалы Алжирде ибн
Бадис француздардың ассимляция саясатынан