110 / 382
112
Хикмет
баспа үйі
и
әлеміне
кіруге
және
олардың
мағыналарын
көңілімізге тоқып, Құранның ахлағымен безенуге ты-
рысуымыз керек. Өйткені, ҚұранКәрим, әржағдайда
мүминді үнемі ойланып, сезінуге шақырады. Сондай-
ақ аят кәримада:
«...Ойланып түсінсін деп саған осы Құранды
түсірдік»
(Нахл сүресі 44)
- делінеді,
Расында, Аллаһ Тағала Құран Кәримде, біз секіл-
ді құлдарын үлы затының бар болу дәлелдерін, әрі
берген нығметтеріндегі терең хикметтерді ойлауға
шақырады. Осылардың ішінде адам баласының
түрлі-түсті тілге және түрге ие болуына назар аудара-
ды. Аят кәримада:
«Көктер мен жерді жаратуы, тілдерің мен
түрлеріңнің өр түрлі болуы - Оның бар екендігінің
дөлелі. Расында, бұларда білгендер үшін сабақ бар»
(Рум сүресі 22)
- делінеді.
Расында да, адам баласының сөйлескен тілдерінің
ешбіреуі, сол тілде сөйлейтін халык, тарапынан
әртүрлі ұжым қүрылып жасалмаған. Граммати-
касы да, лексикасы да ортақ еңбектің жемісі емес.
Кейбір тілдерде сөйлем етістіктен басталса, енді бі-
реулерінде есімдіктен басталып, етістікпен бітеді.
Бұлар біліп жасалған нәрселер емес, арнайы Аллаһ
Тағаланың бергені. Осы иләһи сыймен қатар адам
баласының түрлерінің әр түрлі болуы және әр түрлі
нәсілдер түрінде жаратуы да жеке хикметтердің
жиынтығы. Түрлер жағрафиядан пайда болған
нәтиже; ал нәсілдер жаратылыс көрінісі. Бұл жағдай
адамдардың бір-бірімен оңай танысып түсінісуі үшін.
Әйтпесе біреуі үстем, екіншісі қүнсыз бір нәсіл деген