62 / 382
64
Хикмет
баспа үйі
булардың бұл зікірлеріне кедергі жасауға разы бол-
мады. Шарасыз мен де қолымдағы зікір ете алмаған
мына гүлді әкелуге мәжбүр болдым».
Хазіреті Мәуләнә былай дейді:
«Құстың сұлтаны ләйләк. Оның «ләк, ләк» - тары
не екенін білемісің? Ол: Хамдү ләк, шүкрү ләк, мүлкү
ләк, уа, Мүстәан! (Яғни, мадақ саған, шүкір саған,
мүлік сенікі, ей, жәрдем күтілген Раббым!) деген
сөз».
Мұхиддин Араби (құддисә сирруһ) бұл жайында
былай дейді:
«Барлық жаратылыс өздеріне тән түрде Аллаһты
зікір етеді. Бірақ бұл жайында жаратылыстар әр
түрлі дәрежеде:
Мақлұқаттың ішінде ғапылдықтан ең аулағы
жансыздар. Өйткені олар, жеп-ішу, ауамен дем алу
сияқты қажеттіліктерді керек етпейді.
Жансыздарданкейінөсімдіктеркеледі.Қажеттілік
басталады. Өйткені, топырақтан, судан және күннен
алған қоректерін иләһи өлшеммен реттеп, түрлі-түсті
гүлдер, жапырақтар мен жемістер шығарады.
Одан кейін жануарлар келеді. Бұлардың өмірлік
қызметтері өсімдіктерден де кәміл. Сондықтан
қажеттіліктері көбейіп нәпсіқұмарлық артқан.
Адам қажеттіліктерінің шегі жоқ. Менмендік, ар-
ман мен дүниеуи ашкөзділік оны үнемі ғапылдыққа
жетелейді.»
Аят кәримада: