211 / 382
Хикмет
баспа үйі
213
бөлініс пен тағдырға қарсы болады)»
(Бұхари, Риқақ, 10;
Ибн Маже, Зүһд, 8)
ХазіретіОмар(радиаллаһуанһу)бірадаммақталған
кезде, мақтаған адамға үш нәрсе, яғни:
«Сен онымен қандай да көрші, жолдас болдың ба
немесе сауда жасадың ба?» - деп сұрайтын.
Алдындағы адам үшеуінің де болмағанын
айтқанда:
«Ондай болса, Сен оның мешітте Құран оқығанда
басын шұлғығанын көрген шығарсың!» - деді.
Ол адам:
«Иә. Ей, Омар! Менің көргенім сол еді» - дегенде,
Хазіреті Омар (радиаллаһу анһу):
«Олай болса, мақтама! Өйткені ықылас, құлдың
мойнында емес» - деді.
Бұл жерде Хазіреті Омар (радиаллаһу анһу)
нұсқағанөлшеу, сыртқыкөрініскеалданбау,адамның
іс-әрекеті мен адами қатынастарына қарап, пікір
айту керектігі. Пайдасынан сынақ тапсырып өтетін
ұпай ала алмағанның ақталуының қаупіне ишарат.
Көргеніміз сияқты, сауда адамның ішкі дүниесін
сыртына шығарады. Яғни, адамның ішкі дүниесі
қалай болса, саудасы да солай.
Ислам бойынша бір зат алған көзде оны әдейілеп
жамандамау, сатқан кезде құнынан да жоғары
көрсететін сөздерді қолданбау керек. Тұтынушының
әлсіздігін пайдаланып бағасын мөлшерден жоғары
шығармау керек. Алдатуға жүгінбей, пайызшылық,