34 / 382
36
Хикмет
баспа үйі
деген сөзі жаңғырды.
(Табәри, Тәфсир, XIV, 370-372; Ибн Кесир,
Тәфсир, II, 388)
Тасаввуф тарихының ұлы тұлғаларының бірі Су-
фиян Сәури Хазіретінің жас кезінде белі бүгіледі. Се-
бебін сұрағандарға былай дейтін:
«Өзінен ілім үйренген бір ұстазым бар еді. Қайтыс
болар сәтінде иман айтсам да тәухид сөзін айта алма-
ды. Бұл жағдайды көрген соң менің белім бүгілді».
Көріп отырғанымыздай, соңымыздың не бола-
ры белгісіз. Перғауынның сиқыршылары сияқты
азғындықпен емір сүріп, емірінің соңында һидайятқа
келгендер сияқты, Қарун және Бәлам бин Баура
сияқтыһидайятпенөмірсүріп, соңындаамалдәптерін
қасіретпен жапқандар да бар. Сондықтан құл қандай
рухани мәртебе, жоғары дәрежеде болса да, нәпсі мен
шайтан үнемі тұзақ құрып, мүмкіндік тапқан сәтте
аяқты тура жолдан тайдыруы мүмкін. Өйткені, шай-
тан Құран Кәримде айтылғандай Аллаһ Тағаладан:
«Тура жолдыңүстінде отырып, құлдарыңды
азғындатам!»
(Ағраф сүресі 16)
деп, қайтадан тірілетін
күнге дейін өзіне мұрсат берілуін сұрады. Сынақ ре-
тінде оған осы мүмкіндік берілді.
Бұл шабуылдан тек ықыласты жандардың тыс
қалатындығын шайтан былай мойындады:
«Ықыласын сактаған құлдарың тыс!»
(Сад сүресі 79-
83)
Пайғамбарлардан басқ ешбір құлға иман тура-
сында аяқтың сүрінуі қаупінен аман қалу кепілдеме-
сі берілмеген. Сол себепті әрбір мүмин өзіне берілген
өмір нығметін лайықты түрде тиімді пайдалану-ға