173 / 360
173
Неке
Неке – ердің әйелмен үйленуі, онымен бірге болуы
мағынасына келеді. Шариғатта шаңырақ көтеруші ер мен
әйелдің ұсыныс және қабылдау арқылы сөз байласуы
283
.
Ендеше фиқһта үйлену кедергісі жоқ әйелдің ерге
өзімен бірге болуды мүбаһ еткен ризалық келісім шартына.
Былайша анықтама беруге де болады: Үйленуге кедергісі
жоқ еркек пен әйел арасында жасалған, бір-бірімен бірге
болуды халал еткен ортақ өмір және ұрпақ жалғастыру
мүмкіндігін тудырған келісімшарт. Исламда неке келісім-
шарты азаматтық қарым-қатынас һәм бір ғибадат. Өйткені
некенің рүкін мен шарттарын Ислам белгілейді және ерлі-
зайыптылардың үйленуі арқылы үлкен сауаптарға же-
тетінінен хабар береді. Ибнул Хуммам (826/1457): «неке
ғибадатқа етене жақын. Тіпті үйлену құлшылық үшін ғана
бойдақ қалудан әлде қайда жоғары», – дейді. Ибн Абидин
(1252/1836) Рәддул Мухтар кітабында неке туралы былай
бастайды: «Біз үшін Адам ата заманынан осы заманға дейін
шариғат етіп қойылған кейін жаннатта да жалғасатын неке
мен иманнан өзге құлшылық жоқ», – дейді
284
.
Некенің мешітте қиылуы және мүмкін болса жұма
күніне сәйкес келтірілуі мұстахапқа жатады. Бұл жағдай
да оның ғибадат жағдайын күшейтеді.
Шафиғилар бойынша, үйлену сауда-саттық сияқты
дүниелік істер болып ғибадатқа жатпайды. Дәлел
мұсылман еместердің некесінің де Исламда жарамды бо-
283
әт-Тағрифат лилЖуржәни, Әли бин Мухаммад бин Әли, 196, 315
беттерде. Ибраһим әл-Әбияри редакциясы. Дар ар-Райян литтурас.
284
Сонда.