Хикмет
баспа үйі
- 199 -
қолынан шығарғысы келмей, мемлекет басына қайтпай
қалады! Өйткені, бұл үммет пен мүлік саған аманат. Ол
сияқты лайық бір адам келіп, оның орнын баспайтын бол-
са, мулік пен үммет зиян тартады. Ол да, мен де күнәһар
боламыз!
Сосын рухы осы жердің рухани атмосферасына то-
лып, қолындағы барлық нәрсесін осы жерге атайтын бо-
лады. Жесірге, жетімге, бишараға, пақырға таралатын
барлық мүліктер осы жерге құйылады! Сонымен қатар
мүридтердің көңілінде дүниеге деген махаббат оянып,
тәртібіміз бұзылатын болады!
Патшамызға біз бұл жердендүға мен ілтипат ете-
міз. Көіңілі, көңіліміздің арасында. Қажеттілікке қарай
онымен рухи қарым-қатынасымыз бен иршадымыз (жол
көрсету) осылай болмақ!»
Азиз Махмұд һудайи Хазіретінің рухани тәрбиесі де ете
мәнді.
Азиз Махмұд һудайи Хазіреті басында жай ғана қазы
болып жүргенінде Мұхаммед Уфтадә Хазіретінің иршады
арқылы барлық атақ, мансап пен дүниеуи байланыстар-
дан алыстатылған болатын. Өйткені, оған қолданылатын
тәрбие әдістемесі осыны қажет еткен еді. Ақыры, әлемнің
сұлтандарын тәрбиелейтін мәртебеге жетті. Бірақ, өзі
жоқшылық сынақтарымен өскен һудайи Хазіреті болса,
басқа тәсілдер қажеттілігі бойынша әлем сұлтандарын тақ
үстінде тоқтық халіндегі дүниеуи мансап пен абыройдың
ішінде тәрбиелеген. Олардың дүниеге тән барлық нәрсесін
жүректерінің сыртына шыгартқан. Әсіресе І-Ахмед Хан
онымен бірдей болғаны соншалық - атын жазбағанда
өлеңдерін бір-бірінен ажырату мүмкін емес.
Қысқасықас құлдардытәрбиелеудің түрлі әдістемелерін,
яғни баршылықта немесе жоқшылықта қолданылатын
иршад тәсілін жақсы түсіну керек. Бұлар тәрбиеленуші
адамдардың рухи болмысына қарай әртүрлі болады.