271
Дін мен Діл
таяз болғандықтан ориенталистердің уәждері мен
бұрмалауларына алданған адамдар болуы ықтимал.
Себебі, олар сүннеттің бізге дейін жетуі мен жазылу та-
рихын сенімді қайнар көздерден оқыған адамдар емес.
Керісінше сүннетке қарсы субьетивті сыңар езу пікірлерді
ғана тыңдаған немесе оқыған жандар. Мұндай адамдар
ақиқатты түсінген кезде дереу әлгіндей қате ойларынан
бас тартып жатады. Қазақ:
«Адасқанның айыбы жоқ,
қайта үйрін тапқан соң»
демей ме?
Ал іштеріндегі серкелері көп жағдайда қоғамға
таңсық пікірлерді айту арқылы назарын өздеріне
бұрғысы келетін
«лидерлікке»
құштар пенделер. Мұндай
адамдардың жасап жүргені
«Атың шықпаса жер өрте»
дегеннің кері.
Сондай-ақ мұндай пікірлерді жақтаушы секілді
көрінетін кейбір жандар – олар діннен үнемі жеңілдік
іздеп жүрген, құлшылыққа құлықсыз әрі кейбір
күнәларына ақтау іздеп шыққан нәпсіқұмар пенделер.
Олар өздерінің іздегенін осы хадистерді мойындамау
пікірінен тапқан соң, оның дұрысы мен бұрысын анықтап
жатпастан, дереу жақтап шыға келеді.
Қазақ жерінде бас көтере бастаған сүннетті мойын-
дамайтын бұл ағымның жақтаушыларының сан мөлшері
сұрақта білдірілгендей көп емес. Әсілінде, кез келген
ағым өз жақтаушылырының санын көп көрсеткісі келеді.
Бұл – кез келген тамыры жоқ ағымдарға ортақ құбылыс.
Өздерінің жақтаушыларының санын көп көрсету арқылы
олар санаға психологиялық қысым жасауды көздейді.
Яғни, кейбір адамдар бұлардың артына мұнша адам
ергеніне қарағанда, айтқандары, шынымен де, ақиқат па
деген пікірге баруы мүмкін.
Қазақ жерінде бұл ағымның анау айтқандай ықпалы
болады деп ойламаймын. Себебі, бұл адасқан ағым