270 / 288
270
Дін мен Діл
4.
Хадис қажет емес дейтіндер ислам әлемінің
әртүрлі мәзһабқа бөлінуі мен кейінгі ғасырда артта қалуын
мұсылмандардың хадистерді ұстануынан көреді.
Ал, шынтуайтында, бұл олай емес. Мұсылмандардың
бірнеше мәзһабқа бөлінуі бұл діннің негіздерінде
емес, кейбір тармақтарында. Адам болған жерде түрлі
көзқарастардың болатыны табиғи құбылыс. Ал егер
мұсылмандар ориенталистер айтқандай хадистерді
ұстанбағанда, онда әркім Құранды жалаң ойы мен қисық
қиялына қарай бұрмалайтын болғандықтан, бірнеше
көзқарас емес, исламның өзі бір-бірінен мүлде алшақ
түрлі діндерге бөлініп кетер еді.
Ал мұсылмандардың кейінгі ғасырда артта қалу
мәселесіне келер болсақ, бұл жағдай мұсылмандардың
хадисті ұстануынан емес, керісінше хадистерде айтылған
ақиқаттарға мән бермей, салғырт қарағандығынан туын-
дауда. Әйтпесе, Алла елшісінің қай хадисі мұсылманды
білімнен бездіріп, еңбектен еріндірген екен?! Кеше күллі
әлемге ғылым мен мәдениетті үйретіп, Әл-Бируни, әл-
Хорезми, Алфарғани, ибн Сина секілді астрономия, алгеб-
ра, медицина секілді ғылым салаларының негізін қалаған
данышпандарды жетілдірген шақта да мұсылмандардың
хадисті бекем ұстанғанын сүннеттен кінә іздейтіндер
білгісі келмесе, онда оған Алла елшісінің хадистері кінәлі
емес.
–
Пайғамбар сөздерін қабылдамайтын бұл топ
қазақ еліне қаншалық қауіпті? Бұл ағым жетегіне
кеткендер санының кейбір ақпарат көздерінде жетпіс-
сексен мыңға жуықтағаны айтылады. Осы рас па?
Әуелі, Қазақстанда бас көтере бастаған бұл жаңсақ
пікірдің жақтаушыларының бәрінің ниеті дін бұзу деп
жалпылай айту қате. Олардың көпшілігі діни ілімі