123 / 520
123
Намаз
Бесін намазы
Бесін уақыты – күннің көктің ең жоғары тұсынан
батысқа қарай ауа бастағанда басталып, барлық нәрсенің
көлеңкесі өзінен бір есе ұзаруына дейін жалғасады.
Бесіннің осы уақыты – алғашқы аср (намаздыгер) деп
аталады. Бұл – Әбу Юсуп, Имам Мұхаммед, Шафиғи,
Малик және Ханбәлдің көзқарастары. Әбу Ханифа бо-
йынша, бесіннің уақыты барлық нәрсенің көлеңкесі, екі
есе ұзарғанға дейін жалғасады. Осы кезде бесін намазы
шығып, аср (намаздыгер) уақыты кіреді. Бұны – екінші
аср деп атайды.
Фақиһтердің көпшілігінің дәлелі мына хадис:
Жебірейіл (а.с.) Хазіреті Пайғамбарға намаздың уақытын
үйреткен кезде, екінші күні барлық дененің көлеңкесі бір
есе болғанға дейін намазын оқыған
129
. Әбу Ханифаның
дәлелі болса, Хазіреті Пайғамбардың мына хадисі:
«Бесін
намазын салқын түскен сәтте оқыңдар. Өйткені, бесін
уақытындағы ыстықтың дәрежесі, жаһаннамның
ыстығын еске түсіреді»
130
. Араб түбегінде қатты ыстық
болған уақыт – барлық нәрсенің көлеңкесі бір есе болған
кез. Сол себепті, бесінді жаздың салқын уақытында оқу
– мұстахап.
Бесін намазы уақытының бастауына байланысты
барлық мүштәһиттердің сүйенген дәлелі мына аят:
«Күн
батысқа ауғаннан, түн қараңғылығына дейін намаз
оқы»
131
. Бесін намазының соңғы уақыты жайлы екі түрлі
көзқарастан құтылу үшін бесін намазын алғашқы асыр-
129
Әбу Дәәуд, Салат, 2; Тирмизи, Мауақит, 1;
130
Бухари, Мауақит, 9-10. Муслим, Масажид, 180-181.
131
Исра, 17/78.