101 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
СҮРЕ БАСТАРЫНДАҒЫ ЖЕКЕ ӘРІПТЕР
(Хуруфу мұқаттаға)
Құран сүрелерінің 29 жеке буын әріптермен басталады.
Бұл сүрелердің Бақара мен Әли Имраннан басқасы дерлік
меккелік сүрелер. Бұл әріптер оқылғанда әліпбедегі есімде-
рімен айтылады. Мысалы:
Әләм
деп емес,
Әлиф ЛәмМим
деп
оқылады.
Бұл әріптердің орналастырылуында керемет жүйе бары
соншалық‚ бертін кездің кейбір ғалымдарының оған атүсті
қарап, батылдықпен бұл «кездейсоқтық» - деп бағалауларына
мүлдем мүмкіндік бермейді. Қорыта айтсақ:
а) Бұл жеке әріптер 29 сүренің басында орын алады. Дау-
ыссыз әлиф бір әріп саналса, бұл арабшадағы әріп санына тең
болады.
ә)
Дауыссыз әлифтен басқа арабшада 28 әріп бар
. Құран
сүрелерінің басында әріптің түрлерінен 14-і, яғни жартысы
қолданылған.
б) Қайталанғандар саналмағанда қолданылған әріптер,
жоғарыда айтылғандай 14 әріптен құралады. Бұлар нүктесіз
бітімдер болып, арабшадағы әріп түрлерінің барлығы (тек
дәлдан басқа) келтірілген.
в) Құранның баянд лған бөліміндегі әріптер, баяндал-
мағандарға қарағанда өте көп қолданылған әріптер.
г) Әліппе әріптерінен
хұруф-и халқ
,
мәхмусе
,
мәжһуре
,
шәдидә
,
рахуә
,
мүстағлие
,
мұнтабықа
,
мүнфәтиха
секілді
жұп жыныстардың әр бірінен тағы жартысын алған.
Бұләріптердімағынасыз депайтуқате.АллаһтыңКәламы
мұндайдан пәк. Толықтай мағынасын тек Аллаһ білетін
мүтәшабиһаттан (адамдардың түсінуіне оңай соқпайтын өте
терең мағыналы аяттар) санау керек. Нәтижесінде тәпсірші-
103