41 / 216
41
Кісі ақысының көп қырлылығы
Тақырыпқа қатысты аят пен хадистерден ұққанымыз
- Аллаһ тағалаға серік қоспай, ата-ана, ағайын-туған,
жетімдерге қарайласа білу, адамзаттың асылына
бұйырылған абыройлы іс. Раббымыз ата-анаға жақсылық
жасауды, шашы ағарып, жанары жасығанда аялап
қарауды, оларға ешуақытта қабақ шытпауды әмір етеді.
Уақытында оқылған намаздан кейінгі қайырлы амал
- ата-ананың қолын жылы суға малып күту. Қартайған
ата-анасының қарғысына қалған жан жаннаттың есігінен
сығалай да алмайтынын, қарайласатын ешкімі жоқ
қарттарды бағып қағудың жиһадтан анағұрлым берекелі
екенін, мүшрік болса да ата-анаға бағыну керек екенін,
үйленіп тұрмыс құрғанда ата-ананың сөзін тыңдау керек
екенін хадистерден оқып білген едік.
Ата-ананың ақысын, яғни перзенттің ата-анасы
алдындағы міндеттерін қысқаша төмендегідей
санамалауға болады:
– Баласы ата-анасының нәпақасын, керек-жарағын
тауып беру;
– Ата-анасын сыйлап, олардың атын атамай, бірге
жүргенде алдына шықпай, артынан ілесіп жүру
27
;
– Ата-ананың рұқсатынсыз сапарға шықпау;
– Ата-анаға дауыс көтермеу, қабақ шытпау
28
;
– Жасаған жақсылығын бұлдамау;
– Қайтыс болса дұға ету, олар үшін Аллаһтан
кешірім сұрау, солардың атынан садақа беру. Өсиетін
орындап жиі-жиі қабірлерін зиярат ету
29
;
27
Әрзурумлу Ибраһим Хаққы. Мағрифатнама 2/162. 4-басылым.
28
Ибраһим Экен. Куллук 26-27. – Стамбул.
29
А. Насых Улван. Тәрбиятул Әулад 1/150. – Бейрут. 1981.
3-басылым.