370 / 382
Хикмет
баспа үйі
жеткізетіндігін айттыңыз. Осы ақиқатқа байла-
нысты тасаввуфтың мусылман өміріндегі орны не
болуы керек? Басқаша айтқанда, тасаввуфсыз бол-
май ма?
– Өте маңызды сұрақ.
Тасаввуф - терең бір ішкі болмыс және мазмұн мен
мүминдердің қолындағы бас тартпайтындай Ислами
көрініс, фәйіз бен кемелдік нығметі. Бұл жөнінен
ол әрі мұсылмандардың кемелденуі, әрі мұсылман
еместердің һидайятына дәнекер болу және оларға Ис-
ламды дұрыс көрсете білу үшін өте маңызды.
Өйткені, барлық кітаптағы мәліметтер, шын-
дығында, бір дәнге ұқсайды. Қалайша дән топыраққа
егілмей, тек қамбада жатса, қанша жыл етсе де сол
дән қалпында қалатын болса, кітап мәліметтері де
тек кітап беттеріңце немесе сөрелерде қалса, дәл со-
лай болады. Ал, керісінше топыраққа көмілген дән
болса, қасиеттеріне қарай есіп, өркендейді, кейбі-
реуі үлкен шынарға айналады. Таң осылай көңіл
топырағына егілген ілім дәнектері де жүректі бір
руханият бақшасына айналдырады, ілім мен пара-
саттылықтың шынайы жемісі болып саналатын сыр-
лар мен хикметтерге сол кезде қол жеткізіледі.
Бұл түрғыдан діннің пәтуә жағы бір ғимараттың
негізгі тіреулеріне, ал тақуа жағы, сол тіреулердің
айналасындағы толықтаушы бөлімдер мен көркемдік
пен әсемдік негіздері. Бір жағынан осы екі ерекше-
лікті бірлестірген тасаввуф, екінші жағынан да салих
амал мен көркем ахлақ кәмілдігіне қосымша адамды,
Қуран мен әлемді түсіндіруде осылайшажауапкерші-
лік-тің хикметпен тереңірек түсінілуі және орында-
372