160 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
Құран өзі түскен ортаның тым дамыған мамандығы са-
налатын шешендікке байланысты мұғжиза етілген. Бұл
жағдайын бекіту үшін ең алдымен Құран жазушылар мен
ақындарға өзіне ұқсас бір сөз табуларың туралы жекпе-жек-
ке шақырды:
«Егер олардың айтқаны дұрыс болса,* (қисыны,
көркемдігі, баяндалуы) Құран сияқты бір сөз келтіріп көрсін»
(Тұр, 34)
‚ - деді де‚ оларға ұзақ мерзім берді. Бірақ олар жасай
алмады. Кейін негізсіз, ойдан шығарған нәрселер болса да
әсері мен шешендігі жағынан он сүренің ұқсасын жасаула-
рын білдірді:
«ОларҚұранды (Мұхаммедтің) өзі жасаған дейме? Оларға
айт: “Айтқандарың шын болса, Аллаһтан бөлек көмекке
шақыра алатындарыңды шақырып, сол сияқты он сүре жа-
сап көріңдерші!»
(Һуд, 13)
делінді. Олар оны да жасай алмады.
Содан тағы бір сүре жасауларын қалады:
«Немесе олар: “Құранды Мұхаммет өзі ойдан шығарған”
дей ме? (Ей, Мұхаммед! Оларға:) “Егер шыншыл болсаңдар,
Аллаһтан басқа шақыра алатын кісілеріңді шақырып, осын-
дай бір сүре шығарып көріңдерші? - де»
(Юнус, 38)
- делінді.
Мұны кейіннен Бақара сүресінің 23 - аят кәримасында да
қайталады. Оданкейін де олардың әлсіздіктерінАллаһТағала
былайша жария етті:
«(Ей, Мұхаммед!) “Егер адамдар, жындар осы Құранның
бір ұқсасын шығармақ болып жиналса, тіпті‚ біріне бірі
көмектессе де, оны жарыққа шығара алмайды»
(Исра, 88)
.
Бұл жекпе-жекке шақыруда ұқсасын келтіріп‚ бәсекеге
түсулері үшін маңызды себептер бар еді: Арабтардың ең көп
көңіл бөлген мәселесі - қызыл тіл еді. Қоғамдық өмірлерінде
3
Суюти, Итқан, ІІ 117 - бет.
* Яғни, «мүшріктер Құранның Аллаһ сөзі емес екендігіне сенімді болса..»
162