190 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
Құранның пән білімдерінің мәселелерін қолға алып‚ сіл-
теме жасауында бес негізгі ерекшелік бары. Оларды сауатсыз
бір қоғамның өзі емес‚ оныңүмми бірмүшесінің де талқылауы
мүмкін емес.
1) Құран пән ілімдердің мәселелерін негізгі тақырыбы
қылмаған. Болмысқа өздері үшін емес мужидтері‚ яғни‚ олар-
ды бар еткен Аллаһ үшін, Оны таныту үшін қараған. Бұл ту-
ралы адамның мағлұматтары һәм уақыт өткен сайын өзгеруде
һәм көріністердің әсерінде қалған көпшіліктің түсінігіне
салмақ салуда.
Сондықтан Құранның «адамзатқа жол көрсету» ба-
сты мақсатының қасында адамдардың тәжірибе және
еңбектерімен иелене алатын осы мағлұматтарды беруі, өте
маңызды емес тақырыпқа айналуда. Басты мақсаты болса
– тәухид. Әлемдегі жүйе де тәухидтің дәлелі. Құран осыжүйе
пікірін және әлемдегі болмыстардың Жаратушыларының
басқаруында болған пікірін ақылдарға қондыру үшін‚
адамдардың оларды не үшін ойлаулары керектігін, қалай
ойлайтындықтарын, қандай мәселерде ойлану керектігін
түсіндіруде дұрыс ойлану жолдарын көрсетуді қалаған.
2) Көкте және жер жүзіндегі болмыстар туралы түрлі
аңыздарға тіреліп қалған адамдарды ескертіп, назар аудар-
тып, тырысу арқылы олардың шын мәндерін үйренуге ынта-
ландырады.
3) Құран Жаратушы Аллаһтың құдіретіне және хикметі-
не дәлел ретінде табиғаттағы бір мәселені тілге тиек еткенде,
іліміменжәне құдіретімен бүкіл әлемді қамтыған Заттыңжер
жүзі, көк, тау, теңіз, бұлт, су, өсімдік, хайуан, адам, жансыз
заттар туралы баяндау түрінде Оған лайықты дәрежеде айта-
ды.
4) Құран бұл тақырыптарда сондай бір тәсіл мен баян-
дау әдісін қолданады. Ол да Құранның Жаратушыға дәлел
192