246 / 400
246
Әбу Ханифа және ханафи мәзһабы
терде не айтылғанын да түсінбей, басқаларға жеткізуге
тырысқаны көптеген кітаптарда келтірілген
425
.
Кейбір деректерде Әбу Ханифаның үйінде жазба-
ша түрде сақталған сандық толы хадистердің болғаны,
олардың аз бөлігін ғана риуаят еткендігі айтылады
426
.
Әрине, осы хадистерді риуаят еткен ұстаздары да
болуы тиіс қой. Мысалы, Мұғжамул-муссанифиннің
авторы Муаффақ Меккидің кітабына сүйене отырып,
Әбу Ханифаның 292 ұстазының аты-жөндері мен
қай хадис кітаптарында аттары аталатындықтарын
айтқан
427
. Имам Суюти Әбу Ханифаның 74 шейхының
аты-жөнін берген
428
. Бағдади мен Зәхәбидің келтірген
тізімі бойынша шейхтерінің саны 50-ге жетер-жетпес.
МуаффақМекки Әбу Ханифа жақтастарының Имамның
шейхтерінің санын төрт мыңға дейін шығарғандығын
айтады
429
. Әрине, бұл санның әсірелі болуы да мүмкін.
Десе де, оның хадис риуаят еткен ұстаздарының аз
болмағанын әрі хадиске ынтасының қаншалықты
болғанын көрсетеді.
Үлкен мүжтәхид, әлемде кең тараған мәзһабтың
имамыӘбуХанифаныңхадистенжыраққалмайтындығы
айдан анық. Өйткені, құқықтық үкімдердің негізі
көбіне хадиске сүйенеді. Соған қарамастан кейбіреулер
білместікпен Ұлық имамға жала жауып: «Хадисті аз
білген, өз көзқарасымен амал еткен» деген секілді
пікірлер айтып жүр.
425
Бұған қатысты мысалдарды білгіңіз келсе, мына кітаптарға
қараңыз: Ибн Құтайба,
Тәуил
, 8-12-б.; Ибн Қайим әл-Жәузий,
Тәлбис
, 111-113-б.; Ф. Рази,
Манақиб
, 242-248-б.
426
Мекки,
Манақиб
, 85-б.
427
Мұғжәмул-мусаннифин
, 2-т., 29-53-б.
428
Суюти,
Тәбизус-сахифа
, 26-беттен И. Хаккы Үнал, 55-б.
429
Мекки, 37-б.