73 / 144
Құран аяттары мен хадистердегі ата-ананың ақысы
73
құлдарының өзі. «Амалына қарай табары» демекші,
адам баласы іс-әрекетіне қарай жемісін алады.
Қоғамда ең жан түршігерлік көріністердің бірі –
адамның кәрі әке-шешесінежекіп, дөрекі сөз қайтарып,
қасиетсіздік танытуы. Осы көріністер баланың сана-
сына сыналап сіңген жағдайда әке-шешесіне де соны
жасауы кәдік. Адам өзінің қарт әке-шешесін сыйламай,
өмірдегі ең құрметті жандарды қадірлемесе, баласы
да қадірлі жан деген ұғымды білмей өседі. Туған әке-
шешесін сыйламаған адамның өзгені сыйлауы мүмкін
бе? Бұл болса баланың санасында ешкімді сыйлаудың
қажеті жоқ деген түсінікті қалыптастырады.
Пайғамбарымыз
(саллаллаһу аләйһи уә сәлләм)
:
«Сендер
әкелеріңе жақсылық жасаңдар, балаларың да сендер-
ге жақсылық жасасын. Сендер ар-намыстарыңды
сақтаңдар, әйелдерің де ар-намысты болсын»
67
, – де-
ген. «Не ексең, соны орасың» дегендей кейде адам
баласы басына келген қиыншылықтар мен қайғы-
қасіреттердің себебі не екен деп ойға батса, әрбір
қасіреттің астарында бір себеп барын байқайды.
Тағдыр әрдайым әділетті түрде үкім береді. Құранда
«Жақсылықтың нәтижесі жақсылықтан басқа не
болады?»
68
– деп, жақсылық жасаушының ізгілікке тап
болатыны айтылады. Осыған орай жамандық жасау-
шы да жамандыққа тап болады. Ата-анаға жамандық
жасалса, оның есесі міндетті түрде өз баласынан со-
лай қайтады. Мәшһүр ғұлама Мәуләна Жәлаләддин
Руми: «Бұл дүние тауға ұқсайды. Істеріміз болса да-
уыс секілді. Дауысымыз әдемі болса да, жаман бол-
67
әт-Табәрани. әл-Мужәмул-Әусат. I, 299-бет; әл-Хаким. әл-
Мустәдрәк. IV, 171-бет.
68
«Рахман» сүресі, 60-аят.