87 / 192
87
Мұқағали және дін
Ақиық ақын Мұқағали өлеңдерінің адам жа-
нын жылдам баурап алатындығының бір сыры оның
ештеңеден шімірікпей шындықты, ақиқатты дөп басып
жырлайтындығында. Кеңес үкіметінің қылышынан қан
тамып тұрған кезеңінің өзінде жазған өлеңдері «бас ке-
спек болса да, тіл кеспек жоқ» дегенді аңғартқандай.
Мешіттер қиратылып, дін жайлы ауыз ашқандар жаза-
ланып жатқан кезеңде Мұқаң:
Қаймағы бұзылмаған қайран дінім,
Қаймағың быт-шыт болды қайдан бүгін?!
Құбылаға бет алып қол қусырып,
Сәждеге жығылатын қайда күнім? –
деп дінімізді
ұстанып, намазымызды еркін оқитын азат күннің ақ
таңы туралы арманын ашық білдірді. Сан ғасыр бойы
қаймағы бұзылмай, момын халқымызбен бірге жаса-
сып келе жатқан асыл дініміздің қанаты қырқылып,
мүгедек күйге ұшырағанын айтып күйзелді. Мұнда ақын
күллі қазақтың бір Аллаға бас ұрғанын шын жүректен
қалайтыны өлең рухынан анық сезіледі. Кешегі ұлт зия-
лысы Мұқағалидың аңсаған заманы бүгін бізге бұйырып
отыр.
Құбылаға бет алуын, сәждеге жығылуды биік мақсат,
ұлы мұрат ретінде көрсеткен ақынның заманында намаз
оқып, дін ұстануды қорлық көріп, намыс санайтын жан-
дар өте мол кездесті. «Мен мұсылманмын» деп айтуға
ұялған кездерді бастан кешіріп, дінді апиын, біресе
ескіліктің қалдығы дейтіндерді көзіміз көрді. Міне,
Мұқағалидың ақындық өр тұлғасы сол – көпшіліктің