162 / 200
162
Дін мен Діл-2
қажеттіліктерімен қатар қойған
212
. Аталмыш хадисте
айтылған әрекеттердің бірсыпырасы мұстахаб (ұнамды
іс), бірсыпырасы сүннет. Сақал қоюды да солармен қатар
сүннет немесе мустахаб дегеніміз дұрыс... Рас, мүшриктер
мен отқа табынушы мәжусилерге ұқсамау үшін сақал
қоюды айтқан хадис бар. Алайда ондағы Алла елшісінің
сөзі міндеттеу емес, абзалырақ екенін білдіру»
213
.
Бұл пікірді қолдаушы ғұлама Мұхаммад Әбу Заһра
өзінің
«Усулуль Фиқһ»
атты еңбегінде де
«сақал қою
шариғаттан емес, ол әдет ғұрыпқа жатады»
деп,
жергілікті тұрғындардың әдет-ғұрпымен санасатын
жағдай екенін алға тартады.
Ғалым Әбу Заһра былай дейді:
«Риуаяттарда
Пайғамбарымыз (с.а.у) мұртты қысқартып, сақалды
өсіруге насихаттаған. Және Пайғамбар да, сахабалар
да әдеттегі сақал жіберудегі арабтардың үрдісіне сай
сақалды болғандығы мәлім. Жергілікті дағдылардағы
Пайғамбарымыздың үлгісін алу құптарлық әрекетекені
анық. Ғалымдардың басым көпшілігі бойынша сақал
өсірудің діни сипаты бар дегенімен, бірақ кей ғалымдар
пікірі бойынша, сақал қоюды дәстүр, қалыптасқан
үрдіс, діни бір міндеттеме емес, Пайғамбарымыздың
сақал өсіріп, мұртты қысқарту жайындағы бүйырығы
мұсылмандарды сол кезеңдегі парсылардан және
римдіктерден бөлекшелеп тұратын ерекшелік ретінде
айтылған»
214
.
Үшіншісі – сақалды қырмай оны өсіру –
пайғамбарымыздың
сүннеті,
адамның
табиғи
қажеттілігінен есептелетін ұнамды әрекет. Оны мүлдем
212
Сахих Муслим шархы, Тахарат – 257 хадис түсіндірмесі; Әбу Дауд –
Бабу Сиуак – 53 хадис.
213
әл-ИмамӘкбәрМахмудШалтут,әл-Фәтауа:дирасатулимушкиләтиль
муслим – 197 бет.Каир.2004 бет.
214
Фатауа Имам Шайх Мұхаммад Әбу Заһра – 750 бет.