139 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
болған» әлемдердің Раббысының жаратқан нәрселерімен
сөйлесуін және ондағы басқарушылығын көрсетеді. Жеке-
жеке адам ретінде біздің де жекеше өміріміз (араласқан
емес) шатасқан (
complexe
) күйде. Есіміздің саулығын және
бүтіндігімізді толығымен қорғаған кезде арт-артынан топ-
топ мәселелермен айналысамыз. Осылайша материалдық
дүниелер бізге бір жағынан бытыраңқы, араларында бір
ажыраушылығы бар бөлек-бөлек халде көрінеді. Бірақ‚
маңыздысы сюжеттің күйі және сюжеттегі шашыраңқылық
емес, бүтіндік (толықтық) бар және бөлек-бөлек жағдайлар
туралы да‚ олар қажет еткен бөлек-бөлек міндеттер атқарған.
Сондықтан Құран қатысты болған екі жақтың мәселелерімен
соншалықты сәйкестікте. Былайша: Бір тараптан Құранда
сөйлеп тұрғанжәне Құранмен әлемді сөйлеттірген әлемдердің
Раббысыменен келесі тараптан Құран өзіне үйретілген жа-
уапты адамның өзгешеліктерімен жанасуда. Ойымызша
Құранның мына бөлігі шындықты білдіріп тұрғандай: «Өте
Рақымды Аллаһ. Құранды үйретті. Інсанды жаратты. Оған
сөйлеуді үйретті»
(Рахман сүресі, 1-4)
. Рахман - Құран – адам
(баян). Құран бұл екі бағыт арасында байланысу дәнекері
ретінде көктен келген және ол жерге көтеретін
хаблуллаһұл-
мәтин
еді (Аллаһтың берік жібі). Ия, Құранда (адамда да
солай)
analytіgue
(талдау) бүтіндік және бірлік емес, synthe-
tіgue (жинақтау) бүтіндік және бірлік бар. Адам өмірінің ша-
шыранды, бөлек-бөлек тұстарды бірдей (делінетіндей жақын)
сәттерде бір жерде болдыратын органикалық бүтіндігі
Құранмен сәйкеседі. Олай болса Құранда бөлім емес, өмір
бар. Қажеттісі де осы.
Өзгеше шарттарда, бөлек уақыттарда және түрлі
тақырыптарда кенеттен бір нәрсені білдіруі және жоққа
шығаруы бейне бір миға құйғандай етіп‚ өзге бір әдемі бел-
гілерін ашықтан-ашық өз бойында көрсеткен‚ өте маңызды
хабарласудың деректері болған уахи жиынтығы - Құран
141