143 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
Бірдей сөйлемдердің қайталануына келсек, бұл кейде
мүтааллақтың
яғни байланысты болған жердің көптігінен
туындауы мүмкін. Шынында Рахман сүресінде отыз бір
мәрте қайталанған әр ِ
ن
�َ�ِّ�َ�ُ� �َ�ُ� �
�َ
ِر
�َ
ي أ
�ِ�َ�
“Раббыларыңның
жақсылықтарынан қайсы бірін жоққа шығара аласыңдар”
сөйлемі өзінен бұрын айтылған мәселеге байланысуда.
Аллаһ Тағала адамдарға және жындарға үндеуімен олар
үшін жаратқан нығметтерін атап шығуда және әр нығметті
баяндағаннан кейін олардың бұл нығметтерді мойындаула-
рын қалап, шүкіршілік міндеттерін еске түсіруде.
Мүрсәлат сүресінде он рет қайталанғандардың
َ
��ِ�ِّ�َ�ُ�ْ�ِ�ٍ �ِ�َ�ْ�َ�ٌ �ْ�َ
و
әрқайсысы бір қиссаның артынан ке-
ліп «(…) жоққа шығарушыларға ол күні өкінішті-ақ» деуде.
Бұл қиссаның басқа қиссалардан өзгеше екендігі белгілі. Сол
үшін тәпсіршілер бұл сөйлемнің әр жерінде мазмұнындағы
ұғымды айғақтап «Есеп күнін»‚ «Аллаһтың аяттарын»,
«Құдіретімізді», «Бұл нығметтерді», «Жәһәннамды» немесе
«Жәннатты жоққа шығарушыларға нендей өкініш» секілді
мағыналармен түсіндіруде.
Осылайша соңғы екі мысалдағы аят кәримәлардың негі-
зі - «Аллаһты бір деп танып шүкіршілік ету және ахіретте-
гі есепті ойлаудан» тұратын екі басты мақсат еді.
20
Әлемнің
Жаратылу мақсаттарын бұзған, иләһи басқарушылықты
қабылдамай кемсіткен кәпірлердің күпірлік, опасыздық
пен зұлымдықтарын көктер мен жерге естірткен бұл аят
кәримәлар жүздеген ақиқатпен байланысып, әлбетте келесі
сөйлемдерде қайталанулары лазым.
Мағыналардың қайталануы көбінесе кей қиссаларда бо-
лады. Мұның көптегенмақсаттары бар болса да ең айқындары
мыналар: Біріншісі, діннің мақсаттарын рухтарға, адамдар
20
Б. Сайд Нұрси, «Сөздер», 250-251 және 475-479 беттер.
145