Previous Page  132 / 400 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 132 / 400 Next Page
Page Background

132

Әбу Ханифа және ханафи мәзһабы

сүрген ғалымдардың бір-бірін сынауда тым шектен

шығып кетуіне де жол ашқандығын көрсетеді

233

.

Әбу Ханифаның мәртебесі, фиқһ ілімінде мәшһүр

болуы баз біреулердің қызғанышын қоздырды.

Осы мәселеге қатысты Фадл ибн Мұса Синани

деген ғалымның айтқан сөздерін келтіруге болады.

Одан біреу: «Әбу Ханифаға жала жауып, жамандап

жүргендер жайлы не дейсің?» деп сұрайды. Сонда ол:

«Шындығында, Әбу Ханифа жұрт түсіне алатын әрі көп

түсіне бермейтін, олардың шамасы жетпейтін сондай

терең ілім әкелді. Мұны көре алмағандар, оған қарадай

жауықты»

234

деген екен. Ибн Абдулбәрр «Жамиул

баянил-илм» атты еңбегінде ғалымдар арасындағы

бақталастық жайында арнайы бір тарау арнап, көптеген

мысалдар келтірген

235

.

Сонымен қатар, имамдарды бір-бірінен жоғары

санауда ата-тегінің да маңызды рөл ойнағандығын

да айта кетуге болады. Мәселен, Фахруддин әр-Рази

шын мәнінде Шафиғидың нағыз асхабул-хадистің

имамы саналуы қажет екендігіне қатысты «Имам-

дар Құрайыштықтардан болады» деген хадисті дәлел

келтіре отырып, «Ілім мен дінде имамдыққаШафиғидан

лайық ешкім жоқ» деп ой түйеді

236

. Разиден бұрын өмір

сүрген шафиғи мәзһабының ғалымдарының біразы да

имамдарды бір-бірінен осы ата-тегіне қарап жоғары

қойған.

Ханафи мәзһабын райшы деп сынаудың тағы бір

себебі, кейбір мұғтазила имамдарының осы ханафи

233

И. Хаккы Үнал, 44-45-б.

234

әл-Фадл ибн Мұса әс-Синани, Тәһзиб әт-тәһзиб, 8-т., 286-б.

235

Ибн Абдулбәрр, 2-т., 151-б.

236

Рази, Манақиб, 133-134-тен И. Хаккы Үнал, 47-б.