17 / 216
17
Құқық түрлері
қиямет күні намазы, оразасы және зекетімен қоса
ананы тілдегені, мынаған жала жапқаны, біреудің
малын жегені, біреудің қанын мойнына жүктегені,
біреуді ұрып-соққаны тағы бар, көп-көп күнә арқалап
келген адам. Сонда ол істегенін мойнымен көтереді,
сауаптары зардап шеккендерге таратылады. Ал са-
уабы жетпесе, әлгілердің күнәларын арқалап тозаққа
лақтырылатын болады»
3
, – деген.
Тағы бірде:
«Қиямет күні кісі ақысы өз иелеріне
қайтарылады. Керек десең, сүзеген қойдан мүйізі жоқ
тоқал қойдың есесі алынады»
4
, – деп ескертті.
Пайғамбарымыз
(саллаллаһу аләйһи уә сәлләм)
дүниеден
озарының алдында мешітке келіп сахабаларын жинап,
бұйымтайын айтты: «Уа, ағайын! Мен енді орталарыңда
көп жүрмеймін. Мінекей, кімге қолым тиген болса,
арқам дайын, келсін де мені қамшымен ұрсын. Кімнің
мал-мүлкін жеген болсам, келсін де менен қарымтасын
алсын. Кімнің арына, абыройына тіл тигізсем, келсін
де мені тілдеп өшін алсын. Мен дұшпандық қылады-
ау деп тартынбасын. Әсілі, мен үшін осы күндердегі
құрметті адам менен ақысын талап еткен, не болма-
са, мені кешірген кісі болмақ. Сонда көңілім тыныш,
алаңсыз Раббымның құзырына баратын боламын».
Тыңдап тұрғандардың біреуі: «Уа, Аллаһтың
елшісі! Сенде үш дирхам алашағым бар еді», – деген-
де, Пайғамбарымыз
(саллаллаһу аләйһи уә сәлләм)
оған не үшін
қарыз болғанын сұрайды. Әлгі кісі: «Есіңде жоқ па, бір
қайыршыға сен «бер» деген соң үш дирхам беріп едім
ғой», – деді. Аллаһ елшісі немере інісі Фазылға әлгі
3
Мүслим. Бирр 60; Тирмизи. Қиямет 2; Ахмед ибн Ханбәл. Әл-
Мүснәд 2/303, 334, 372.
4
Мүслим. Бирр 60.