79 / 216
79
Кісі ақысының көп қырлылығы
Ұстаз шәкірті алдында сабырлы болып, сол арқылы
білімнің салмағын көрсетеді. Шәкіртімен етене жақын
болу, белгілі бір шекараны сақтамау жақсылыққа апар-
майды.
Ал, шәкірт ұстазға мұқтаж болғандықтан, оның ал-
дында әдептен аспауы керек.Шәкірт үшін ұстаз - білімнің
көзі, екі дүние бақытына бастар жолды көрсетуші.
Ғалымдар - пайғамбарлардың мирасқорлары.
Сондықтан, шәкірт «
Ұстазыңды әкеңдей сыйла» деген
халық даналығын ұмытпағаны жөн.
Ұстаз
алдына барған
шәкірт артық сөйлемей, онымен қызыл кеңірдек болып
айтыспауы керек.
7. Жетімнің ақысы
Дініміз жетімнің көз жасына қалған адамның о
дүниеде отпен жазаланатынын, жетімнің малы мен ша-
руасын оның өз қолы өз аузына жеткенше қараудың
адамгершілік екенін
91
ескертіп, жетім ақысының аяққа
тапталмауына үлкен мән берген.
Құран кәрім бұл тақырыпта былай дейді:
«Жетімдердің малдарын беріңдер, жаманды
жақсымен алмастырмаңдар. Олардың малдарын
өз малдарыңа қосып жемеңдер. Өйткені, ол
–
күнә»
(«Ниса» сүресі, 2-аят).
«Жетімнің малын әділетсіздікпен жегендер
қарындарын отпен толтырады. Олар сөзсіз жалын-
даған тозаққа кіреді»
(«Ниса» сүресі, 10-аят).
«Жетімніңмал-мүлкіне балиғатшағынатолғанға
дейін (сақтау немесе көбейту сияқты) жақсы жол-
мен (түзу ниетпен) болмаса, жоламаңдар»
(«Әнғам»
сүресі, 152-аят).
91
Бұхари. Уәсая 23, Тыб 38, Худуд 44; Мүслим. Иман 145.