146 / 278
-146-
"ХИКМЕТ"
баспа үйі
және сол себептен де жойылмайтын іргетас негізі.
Қоғамдағы байланыс мұқтаждығы – жаратылыстағы бұл
айырмашылықтыңбіркөрінісі. Бірақ, бұлайырмашылық
базы бір адамдарды көкселмеген кейбір орынсыз
нәрселерге жетелейді. Бұлардың басында
әуесқойлық,
кек, қызғаншақтық т.б.
сияқты нәрселер бар.
Тізбектеліп жалғасын тауып бара жатқан бұл теріс
қасиеттерден, әуесқойлық тоқтатылмаған жағдайда
қызғаншақтық деп аталатын рухани ауруға шалдығады.
Әуесқойлық пен қызғаншақтықтың иірімдеріне беріліп
түскендер ертелі-кеш қиыншылық пен бақытсыздыққа
ұшырайды. Адамзаттық гауһарға кері әсерін тигізетін
бұл бейімделулер қасиеттер, Жаратушының бөліп бер-
ген тағдыр бағдарламасына ризашылық білдірмегені
соншалық, бұл - көтеріліс қылмысы. Бұл нәпсінің ауыр
ауруына душар болғандар өздеріне біткен ашкөздігі мен
қызғаныштарын көбіне ажырата алмайды.
Адамды, ұзақ өмір сүру деген иірімде тұншықтыратын
ашкөздік пен қызғаныш – ақыретті ұмытып, дүниеге
мәжнүнсіп байлану. Ашкөз әсте тоймайды. Сондықтан
да ол үнемі пақырлықта ғұмыр кешеді. Рухани аштық
ішінде түйіліп тұрады. Жеткен әр табысы, оның көңілін
жай тапқызатын жерде көздігі одан ары арта түседі.
Қызғаныштыңнәпсідегікөріністерідеәртүрлі.Қызғаныш
кісіні жаратылысындағы дұрыс әрі таза бейімдерді сал-
дандырады. Қисынын әлсіретеді. Иман мен тәуекелдің
табиғи көріністерін жеңіп, оларға үкім жүргізеді. Сол
үшін Хазіреті Пайғамбар (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм): َ
��ِّ��
ُ ا
�ُ�ْ�َ�
«Қызғаныш дінді қырып тастайды».
(И. Жанан, Күтүб-и
Ситтә, V, 278)
деген.
Қызғаншақ адам қызғанып жатқан адамының
нығыметі алынып, өзіне берілуін қалайды. Егер олай бол-