171 / 278
-171-
"ХИКМЕТ"
баспа үйі
Нежип Фазылдың мына өлең шумағы бұл шындықты
тамаша суреттейді:
Ей, сараң ақша айырбастаушысы!
Өзіңе бөлек бір кесе тіккіз де,
Қайсысы, соны жина.
Аллаһ Тағала адамның дүние - танымын тек қарама-
қайшы нәрселермен салыстыра түсіне алатындай етіп
қойған. Сондықтан қарама-қайшылық – әлемдегі
негіздердің бірі. Сол себепті әлемде қарама-қайшылық
бүтін түгел болса, таным соншалықты анық болады. Ма-
хаббат жек көрушілікпен, сұлулық - ұсқынсыздықпен,
жақсылық - жаманмен, ақылды - ақымақпен, қуаныш -
қайғымен, дүние - ақыретпен… білінеді.
Адамөмірағысындағұмыркешуқуанышыменөлімнен
қорқу сияқты, бір-біріне теріс екі қарама-қайшылықтың
арасында шайқалып тұрады. Үнемі ағып жатқан өмір мен
өлімнің шын мағыналары білінбестен жаратылыс сыры,
хикметі мен адамның шынайы мәні де түсініксіз қалады.
Әлемдегі әр нәрсе, бір дәнектің бөлінуінен көктем ме-
рекесіне, туылудан өлімге, кіші (микро) әлемнен үлкен
(макро) әлемге, тозаңдардан бөлшектерге дейін лайықты
түрде анғару мүмкін емес бір жүйемен, сондай-ақ белгі-
ленген үйлесіммен жалғап жатқанын Күшті ақыл иесі ой-
ланбай ма екен? Жарайды, бұл үйлесімнің, бұл жүйенің
ұстасы мен жаратушысы кім? Әлемде адам түсінігін
әлсірететін бұл кемелділік, даналық пен ғибраттаржүйесі
емес пе? Бұл сұрақтардың жауабы ең күшті түрде Құран
Кәрімде берілген. Аллаһ Тағала былай бұйырады:َ
��ِ�ِ�َ� �َ�ُ�َ�ْ�َ� �َ�َ
َرْض ِو
�ْ
َات ِو َا
�َ� �
��
ا
�َ�ْ�َ�َ� �َ�َ
و
«Біз жеті қабат аспанды, жерді және екеуінің
арасындағылардыойын-сауықболсындеп,жаратпадық».
(Духан, 38)