172 / 278
-172-
"ХИКМЕТ"
баспа үйі
«
(Ей, Инсан баласы!)
Бізді сендер өздеріңді бекерден-
бекер жаратты, біздің алдымызға қайтарылмаймыз деп
ойлайсыңдар ма?
»
(Муминун, 115)
«Адам баласы өзін емін-еркін жіберілеміз деп ойлай
ма?»
(Қиямет, 36)
Адамның жаратылуындағы хикмет – өзінің күш-
құдіреті, қабілеті бойынша Аллаһ Тағаланы білуі, осы
білгенін де парасаттылықпен жабдықтап, салих амал-
дар істей отырып, Хақ Тағаланы құрметтеу, ұлықтау.
Біз, мұны қысқаша құлшылық деп, атаймыз. Бұл
құлшылықтың мақсаты – жүректі сафтандырып, нәпсіні
тәрбиелей отырып, Раббыға қауышу, уасыл-ы илаллаһ
мәртебесіне жету. Бұл мәртебе де, пайғамбарлықтап кей-
інгі ең биік дережемен Аллаһқа қауышу деген мағынаны
білдіретін әулиелікте өз кәмілдігін табады.
Уәләйет (әуелиелік) - нәпсі өлшеулерден құтылып, өз
болмысының күллі арман - қажеттіліктерге деген бе ім
- сезімдерін ең төменгі дәрежесіне түсіріп, рухани жақтан
Раббыға қауышу. Бұл биікдәрежегефәнафимәһмәртебесі
делінеді. Бұл да өзен судың теңізге қосылғаннан кейін өз
қасиетін жоғалтып, теңізге араласып, жоқ болып кетуі
немесе жеген тамақтарымыздың денемізге сіңіп кеткен-
нен кейін өзінің жеке қасиеттерін жоғалтқаны секілді.
Бұл мәртебеге жеткеннен кейін келген өлім шы-
найы мағынада Аллаһқа қауышу. «
ُا
��ُ��َ�ْ
َ اَن
�ْ�َ�
ُا
���ُ�
»
«Өлместен бұрын өліңіз!»
сөзі бұл жағдайдың ең көркем
баяны. Хазіреті Мәуләнә:
«Тірілгілерің келсе, өліңіз!» -
деген сөзімен айтқаны –
рухани өлім. Яғни, мәңгі өмірге келу, басқа әлемде тірілу
болып табылады.
Хазіреті Пайғамбар (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) та-
ухид (Аллаһты бірлеу) пен мағрифатуллаһ (Аллаһты шы-
найы түрде жақыннан тану) шаттығымен нәпсісін тежей