176 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
барады. Уақыт деген мезгіл араға кіргеннен бастап түн мен
күндіз ол үлкен сағаттың секунтары, жылдар минуттары,
ғасырлар болса сағаттары үкімінде болады. Бұдан басқа ме-
кен жағынанда әлемде бір өзгеру бар. Мінеки, дүние негізінде
аққан су секілді ағып жатса да ғапылдықпен қатып қалған,
табиғатшылдық пікірімен тығыздалған күйі лайға ие болып
ахіреткеперде болған.Адасқанпәлсәпә табиғатпікіріменқоса
думаншылмәдениеттіңкөріктіжәнеқызықтыэлементтерімен
дүниенің күңгірттігін арттырып, ғапылдықты қалыңдатып,
Жаратушыны және ахіретті ұмыттырады. Құран болса:
��
ر
���
ا
��
��
ر
���
ا
«Үрейлі уақиға (қиямет). Үрейлі уақиға де-
ген не?» деген секілді аят кәримәларымен қияметті қопару
арқылы дүниені түтілген мақта секілді шашып тастайды.
«Көк пен жер тұтасқан біреу еді, екеуін бөліп қойдық. Күллі
жандынысуданжараттық, кәпірлермұныкөрмейме?Сондай-
ақ (Аллаһтың құдіретіне) сенбей ме?»
(Әнбия, 30)
деген секілді
баяндарымен дүниеге мөлдір танымын ұсынып лайлығын
кетіреді. «Дүние тіршілігі тек ойын-күлкі, алданыш қана»
(Анкәбут, 64)
деген секілді ескертулерімен мұз қатқан дүние
өмірін ерітеді. «Аспан жарылған кезде, жұлдыздар саудырап
төгілген кезде, теңіздер бір-біріне қосылған кезде, қабірлер
асты-үстіне аударылған (өліктер тірілген) кезде, әркім өзінің
ілгерінді-кейінді нелерді істегенін біледі»
(Инфитар, 1-5)
деген
секілді баяндарымен дүниенің қиялдағы мәңгілігінің парша-
паршасын шығарады. «Сендер қайда болсаңдар, Аллаһ сен-
дермен бірге»
(Хадид, 4)
. «Барлық мадақ хамд Аллаһқа. Аллаһ
сендерге нышандарын көрсетеді (сонда) оны танисыңдар.
Раббыларың істеген істеріңнен хабарсыз емес» де»
(Нәміл, 93)
деген секілді көктің күркіреуі сияқты қорқынышты да ай-
бынды айқайларымен табиғатшылдық пікірін (тек табиғат
құбылыстарына сену) тудырған ғапылдықты таратады.
10
Демек Құран, әлемнің Жаратушы назарындағы айқын
10
Сол туынды, 457-458 беттер.
178