181 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
адамдарды тәухидқа бағыттап, айырмашылықтарды және
өзгешеліктерді белгілі топтардың кейбір құқықты иеленулері-
не жол бермей‚ оларды бір отбасының тең мүшелері санаған.
Үстемдіктің жалғыз жолы – Аллаһқа деген тәуелділікте еді.
Абсолютті әлідет пен теңдікті орнатып, еңбектің ақысын
хақ қабылдау арқылы, уәдеге адалдық, қарым-қатынастарда
адамгершілік қағидаларына бағынуды әмір етіп, зұлымдық
қылу, қиянат, алдау және нақақ жолдармен пайда табу, пара
беру, өсім алу, дін мен бұрыс сенім саудасын жасау секілді жа-
ман істерді тиған.
Ысрапты жойып, үнемшіл болуды, сондай-ақ‚ малды
қорғауды, адалтабыстыәмір етуменэкономикалықреформаны
жүзеге асырған.Ақылменпікірлерді еркіндіккеқауыштырып,
әсіресе дін тұрғысында зорлық-зомбылықты тиған.
12
Осыларды білетін адам Исламның қайбір «діндердің бі-
реуі» еместігін, басқа діндермен арасындағы ұқсастығының
тек есімде болғандығын түсінеді. Мысалы: Басқа діндерің түп
нұсқаларындағы бірдей болған сенім жүйесін алайық. Ислам
меняһудиліктіжәнехристиандықтысалыстырайық.Құранның
қандаймәселелердеолардыжоққашығарғанынқарастырайық.
Сөйтсек‚ олардың арасында айырмашылықтардың өте көп
болғандығынкөреміз.Соныменбірге«сенімнегіздеріндеҚұран
оларды қайтал
аған» деген пікірдің негізсіз‚ керісінше‚ оның
бір қазы ретінде басқару жағдайында екендігін түсінеміз.
13
Бұл жерде кейбіреулердің ойына: «Құран түрлі
ғылымдардан кейбір түйіндерді (қорытындылар) алған. Бір
кісінің тек басты мазмұндарды білуімен ол ерекше саналмай-
ды?»
14
- деген ойдың келуі әбден мүмкін. Бұл күмәнді былай-
ша қайтаруға болады. Құрандағы қорытындылар кездейсоқ
12
Зәрқани, Мәнәхил, ІІ, 351-352 беттер.
13
Сол туынды, ІІ, 343-351 беттер.
14
Б. Сайд Нұрси, Ишарат, 98 - бет; Сөздер, 425 - бет.
183