177 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
мәнін, шындық және динамикалық күйін, мағынасын аша
баяндайды. Материалистік көзқарас болса‚ Хақ жаратқан
ұлы әлемнің әріптерін, нақыштарын сөз етіп, қиял мен
статикалық (елесіне) дүние танымына қарай жүріп,
мағынасыз нәрселермен уақытты бос өткізуге апарады.
3) ҚАМТЫҒАН НЕГІЗДЕРІНІҢ АДАМЗАТҚА ЖЕТКІ-
ЛІКТІ БОЛУЫ
Қазіргі таңдағы адамзаттың қолында жобамен айтқанда
отызмиллиондайкітапбар.Бұлардыңқайсысықайсыларынан
жоғары, нақтырақ, әдемірек және кең ауқымды қамтыған
деген сұрақ алдында адамзат өркениетінің белгілі‚ басты
бөлігін зерттеген әділетті бір адамды ойлайық. Ол адамзатқа
терең әсер қалдырған дін кітаптарынан табады‚ мәселен‚ Тау-
рат, Інжілдер, Авеста, Үнді кітаптары, Конфуций жазбалар-
ды тапса‚ әдебиет кітаптарынан‚ мәселен Гомер, Шекспир,
Молиер, Данте, Толстой, Тагор т.б. ғылыми-философиялық
кітаптарда‚ ал‚ ойшылдардың кітаптарынан Платонның
“Жумхуриеті”, Сократтың Диалогтары, Аристотель, Декарт,
Кант, Гегель, Дарвин, Эйнштейн, Фрейд, Маркс т.б. кітапта-
рын кездестіреді (Мұсылман ғалымдарының кітаптарының
Құранннан бастау алғаны үшін әдейі айтпай тұрмыз. Себе-
бі‚ біз Құранды танымайтын бір адамды мысалға келтіруіміз
үшін).
Ол діндердің киелі кітаптарының кейбіреулерінде тірші-
лік үшін жұмыс істеуді және байлықты жамандау, ақылға
мән бермеу, қалауларға қарсы шығумен енжарлыққа апарып
соқтыру т.б түрлерінде жаратылысқа кереғар жақтарын та-
бады. Қоғам үшін жеке басты өлтірген тарихи материализм
мифтерді үйреткен кітаптарды көреді. Уақыттың өтуімен
ескірген ғылыми-ой кітаптарына тап болады. Осы күннің бір
университет студенті медицинаны Гипократтан, геометрия-
ны Оклиттен, астрономияны Коперниктен көп білуде. Тіпті‚
179