255 / 400
255
Әбу Ханифа және ханафи мәзһабының хадис әдіснамасы
және Мысыр елінің хадисшісі Хафиз Мұхаммед ибн
Юсуф әс-Салихилер еді. Әс-Салихи «Уқудул-жуман»
атты еңбегінде: «Әбу Ханифа ең танымал хадис
ғалымдарының бірі. Егер Әбу Ханифа хадистерді терең
түсінбегенде құқықтық үкім шығаруға шамасы жете
қоймас еді, әрі имам Зәһәбидің «Табақатул-хуффаз»
(хадис хафиздары) атты еңбегінде оны хафиздардың
арасында атауы өте орынды» деген
450
.
Муаффақ әл-Мекки Әбу Ханифаның үкім шығаруда
риуаят еткен хадисінің төрт мыңды құрағанын, оның
екі мыңын ұстазы Хаммадтан, қалған екі мыңын басқа
ұстаздарынан алғандығын, ал «Әсәрда»
451
сүйенген
дәлелдерін қырық мың хадистен таңдап алғанын
жеткізген
452
.
Әнәс Ибн Сирин ол аймақтың ғылыми дәрежесін
баяндай келіп: «Куфаға барғанымда төрт мың хадис
үйренушіні көрдім, олардың арасынан төрт жүзі үкім
шығара алатындай хадисті терең меңгерген»
453
деп
баяндаған.
Әбу Ханифаның шәкірті, хадис саласының маманы
саналған Әбу Юсуфтың «Әбу Ханифаға хадистерді
жеткізетінмін. Кейбіреулерін қабылдап, кейбіреулерін
қабылдамайтын. Бұл сахих емес немесе мағруф
450
М. әс-Сыбаи,
әс-Сунна
, 490-б.
451
Әбу Ханифаның фиқһ дәрістерінде қолданған хадистерін
шәкірттері жинастырған кітап. Кейбір деректерде ол «Китабул-
әсәр» деп те аталады.
452
Мекки, 84-85-б.; Нумани, «Китабул-Әсардың кіріспесінде»,
(аударған: М. Өзшенел), Сакария университеті Илахият
факультетінің журналы, 1 нөмір, 1996, 236-б.
453
Али Жума,
Мадхал иләл-мәзәһибил-фиқһия,
«Дәрус-сәләм» ба-
спасы, Каир, 2004, 90-б.