Әбу Ханифа және ханафи мәзһабы

336 / 400

336
Әбу Ханифа және ханафи мәзһабы
адамдардың іс-әрекетіне қатысты үкімдерде ғана
өзгерістер ұшырасқан586.
5. Ақырет: Жаннат пен жаһаннамның
жаратылғандығы
Имам Ағзам әл-Уасияда «Жаннат пен жаһаннам
– ақиқат. Екеуі де қазіргі таңда болашақ тұрғындары
үшін жаратылып қойған. Өйткені, Аллаһ мүминдер
үшін «Ол (жаннат) тақулар үшін дайындалған»587»,
кәпірлер жайында «Ол (жаһаннам) кәпірлер үшін
дайындалған»588, – деген. Сонымен қатар, олардың
ешқашан жоқ болмайтын бақи екендіктерін айтып,
«Олар жаннаттықтар сол жерде мәңгі қалады»589,
«Жаһаннамдықтар сонда мәңгі-бақи қалады»590
деген аяттарды дәлел ретінде келтірген591.
Имам Әбу Ханифа «әл-Фиқһул-әкбарда» қабірде
рухтың адамға қайтарылатындығын, қабірдің
қысатындығын, қабір азабын кәпірлердің барлығының
тегіс, ал мұсылмандардың күнәһарларының кейбірінің
тартуының ақиқат әрі мүмкін екенін айтқан. Өйткені,
Құранда бұған ишараттар жасалған592. Қабір азабы-
на сенбейтіндер жәхмияға қарастылар593.
Адамдардың өлгеннен кейін тірілулері мен
амалдарының тартылуы да ақиқат. Имам Ағзам әл-
Уасияда: Аллаһ тағала адамдарды өлгеннен соң
586 Беязизаде, Ишаратул-мәрам, 117-118-б
587 «Әли-Имран» сүресі, 133-аят
588 «Бақара» сүресі, 24-аят
589 «Бақара» сүресі, 82-аят
590 «Бақара» сүресі, 157-аят
591 Беязизаде, 148-150-б.
592 «Тәубе» сүресі, 101-аят, «әт-Тур» сүресі, 47-аят
593 Беязизаде, 150-151-б.