173 / 216
173
Сауда ісіндегі кісі ақысы
ды тығып ұстаумен айналыспайды»
229
дейді тағы бір
хадисте.
«Тауарды тығып ұстамай нарыққа шығарған
ризығын табады, алыпсатарлық жасаған малғұн
(қарғысқа ұшыраған) болады»
230
,
«Кімде-кім
мұсылмандарға залал келтіріп, азық-түлікпен
алыпсатарлық жасаса, Аллаһ оны дәрменсіз ауру
қылады және шығынға батырады»
231
.
Нарықтағы кейбір тауарларды айналымнан шығару
арқылы уақытша дағдарыс жасап, өз өнімінің бағасын
өсіру немесе нарықты жаулап алу мақсатында тауарды
өзіндік құнынан төмен сатып, өзгелерді шығынға баты-
ру да спекулятивті операциялар қатарына жатады.
Көріп тұрғанымыздай, алыпсатарлық қоғамның
үлкен-кішісіне, бай-кедейіне қарамай бәріне жаппай
зардабын тигізеді. Бұл сауда алпауыттары арасындағы
мәміле болудан қалып, бұқара халықтың құқығын
бұзатын қауіпті қылмысқа айналады. Ешбір кісінің
қиямет күні есеп беруден құтылмасы анық. Олай бол-
са, Аллаһ тағала тыйым салған, Құран мен хадистер-
де бізге қайта-қайта ескертілген мұндай әрекеттерден
алыс жүргеніміз абзал. Ақылды адам келешегін таразыға
тартып, өзін ақырет күніне дайындайды. Ақымақ адам
нәпсінің айтқанымен жүріп, айдауына көніп, өзіне
қиянат жасайды. Олай болса, Құдайдан жамандыққа
жетелейтін нәпсіміздің жетегінде кетпейтін ердің ері
болуды тілейік.
229
Әбу Дәуіт. Бүю 47; Ибн Мажә.Тижарат 6.
230
Ибн Мажә. Тижарат 6.
231
Ибн Мажә. Тижарат 6.