29 / 144
Құран аяттары мен хадистердегі ата-ананың ақысы
29
аналарынқұрметтеуді естеріненбір сәт тешығармаған.
Ұлы Жаратушы Иенің оларға берген тәрбиесі осын-
дай мінсіз иләһи тәрбие болатын-ды. Аллаһ тағала
Құранда өзінің сүйікті құлдарының осы ізгі істерін
бізге үлгі-өнеге ретінде ұсынады.
Перзенттік қарыз
Ата-ананың ақысын өтедім деу – мүмкін емес.
Себебі «адам жатырда пайда болған күннен бастап
үнемі ата-ананың арқасына арқалаған жүгі болады.
Ал ата-ананың баласына деген мейірімінің тереңдігі
мен баланы өсіру жолында тартқан азаптарының
мөлшерін анықтау мүмкін емес. Сондықтан оларды
қадір тұтып, құрметтеу – адамдық борышымыз әрі
міндетіміз»
22
.
Оларға қаншалықты қарыздар екенімізді өлшеп
біле алмаймыз. Көрген қиыншылықтарын тек қана
өздері, сосын Аллаһ біледі. Сол себепті оларға жасаған
барлық жақсылығымыз бізге жасағандарының
қасында теңіздің тамшысындай болып қала бермек.
Ата-ананың ақысын өтеудің мүмкін еместігі жай-
ында Пайғамбарымыз
(саллаллаһу аләйһи уә сәлләм)
бір хадисінде:
«Адам әкесінің алдындағы борышын өтей алмайды.
Тек қана әкесі құлдыққа түсіп қалып, баласы оны
құлдықтан құтқарса ғана борышын өтеген болуы
мүмкін»
23
, – деп баяндайды.
Хадистегі айтылған жайт құлдық жүйе келме-
ске кеткен бүгінгі заманда ескіліктің қалдығындай
көрінуі мүмкін. Себебі қазіргі таңда құлдық
құрылымы жойылған. Ал Пайғамбарымыздың
(саллаллаһу
22
Ф. Гулен. Өлчи ве йолдаки ышыклар. 142-бет.
23
Муслим. Итқ. 25; Әбу Дәуд. Әдеп. 120.