27 / 298
27
“ХИКМЕТ”
баспа үйі
толық меңгеріп, талдауы әбестік. Жаратылғанды
Жаратқаннан да жақсы тану және бағыттаудың мүмкін
емес екендігі адал ойлағандар қарсы келе алмайтын
шындық. Сондықтан Ислам адамның жаратылысына
ең сәйкес дін .
Ислам
Аллаһтың
мархабатының
кеңдігінен,
ешбіреуін сыртта қалдырмай бүкіл адамзат баласын
өзіне шақырады. Сонымен, адам баласы істей алатын
барлық іс-әрекеттер Ислам ортаға қойған үкімдерде
талқыланып бағаланады. Адамзаттың ешбір ісі мен
мәселесін сыртта қалдырмағаны соншалық, іске аспай
текқана ойда қалған әр-түрлі ой-пікірге дежауап береді.
Мысалы, түстердің өзіне назар аударып, оларға мәні бар
немесе мәні жоқ деп үкімдер қояды. Бұған басқа да көп
мысалдар келтіруге болады.
Біржүйеадамбаласынбағыттайтынкезіндеқағидалар
меншарттардыадамзаттыңбойындабарбейімділіктердің
қандай да біреуін ескерместен қоятын болса, оның
жаратылысына сәйкеспейді де белгілі бір шектен кейін
наразылыққа, қарсы келуге және сол шарттарды бұзуға
әкеліп соқтырады. Мысалы, католиктердің адамзат
табиғатындағы негізгі бейімділіктерге жататын жанұя
құру жағдайын жоққа шығарып монахтар мен монах
әйелдердің үйленулеріне тыйым салғаны сияқты.
Осындай ережелерге мәжбүрлеу адамзат жаратылысын
(табиғатын) күйзелтері соншалық, белгілі бір уақыттан
кейін жасырын да болса көптеген қарсы келулерге және
ережені бұзып кетуге әкеледі.
*
.
Қазіргі кездегі ең ескі Таурат нұсқасы 900 жылдарға кез келеді.
Бұл жағдай негізгі Таураттың қай халге келтірілгенінің ең анық мы-
салы болуы үшін жеткілікті.
**Ерік екіге бөлінеді:
а Күлли ерік: Бүкіл әлемді жаратқан Аллаһтың қалауы, еркі.
ә Жуз-и ерік: Адамның қалауы, еркі. Аллаһтың еркімен салыстыра
алынбайды. Адамзатқа өте аз ерік, қалау құқығы берілген. Негізгі
қалаушы, бағыттаушы тек қана Аллаһ Тағала.