-125-
"ХИКМЕТ"
баспа үйі
бүлініпжарылуына апарып соғады. Осы сияқтықайғылы
оқиғалар, еш күмәнсіз адамдардың Аллаһқа қарсы ке-
лулері мен күнәлары себебінен пайда болады. Яғни, ар-
ұждандардың кірленуімен жан - дүниеде іске асқан руха-
ни бір зілзәланың артынан жер жүзінің апаттары іске аса
бастайды. Аят кәримада айтылған:
«Әр ел өз жүректеріндегіні өзгертпейінше, Аллаһ
оларға берген нығметін өзгертпейді».
(Рағыд, 11)
Аллаһ (жәллә жәләлуһу) әсте залым емес. Бірақ бұл
апаттардың Аллаһқа қарсы келуші, залым құлдардың ке-
сірінен жүзеге асатындығы бір шындық. Иләһи жүйе мен
ұлы негіздерге қарсы келушілердің тәңірдің қаһарына
ұшырамай қалмауы мүмкін емес. Аллаһ Тағала айтады: ِ
ت
�َ�ُ�ُ� �ِ�ٍ � �
�َ� َ�َ
و
�َ�ُ�َ�ْ�َ� �
�ِ
ٍا
�َ�َ
ْوَر
�ِ�ُ �ُ�ْ�َ� �َ�َ
ٍ و
��ِ�ُ�ٍ
ب
�َ�ِ� �ِ� �
�ِ
ٍا
�ِ��َ�َ �َ
ٍ و
�ْ�َ
َ ر
�َ
َرْض ِو
�ْ
ا
«Төгілген жапырақтың Аллаһ білмейтін бірде-бірі
жоқ. Қараңғы жер астына көміліп қалған бір тал дәнек
болсын, құраған немесе жас өсімдік болсын, барлығы, да
ап-ашық бір кітапта жазулы».
(Әнғам, 59)
Аллаһтың рұқсатынсыз бір жапырақ өзі жерге
түспейтін болса, үлкен бір аймақтың кездейсоқ әрі еріксіз
сілкінгендігін қабылдау ақылға жетпейтін нәрсе. Әрбір
құбылыс хикмет пен сырларға толы.
Бұл апат әрине, көптеген сыртқы себептерге байланыс-
ты, пайда болған, ғимараттардың сапасыздығынан, адам-
дарды құтқарып алудың жеткіліксіздігіне дейінгі бір та-
лай себептер, зілзәләның әсерінің күшін белгілеуде рөл
атқарады. Сонымен қатар көріп не көре алмағанымыз іс-
әрекеттердің, сондай-ақ, білген не біле алмағанымыз бір
талай адамның көңіл дүниесінен, яғни, Аллаһқа қарсы
келу не мойын ұсыну сезімдерінен іс-әрекеттеріне дейін-
гі рухани бір талай себептің де рөл атқарғаны шындық.