12 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
(Әнғам, 121)
қорыта айтқанда “өте шапшаң әрі жасырын түрде
білдіру” - деп аталады.
2
Дінде - Аллаһ Тағала білдіргісі келген һидаяты мен
бұйрықтарын таңдаған құлдарына, әлде адамдар арасында жа-
рия салып емес, әдеттен тыс құпия жолмен білдір еді.
Тәңірлік және ақиреттік ақиқаттарды адамдар ақылдары-
мен түсіне алмайды. Өйткені ақыл шектеулі. Сондай-ақ ақыл
адамдарды әр түрлі жолдарға сілтей алады. Ұлы шындық тура-
лы сөз айту барысында фәлсәфәшілер адамзатқа қаншалықты
түрлі, теріс жолдар көрсеткілері келгендіктері белгілі.
Аллаһ Тағала адамзатқа деген ілтипатын әр заман сайын‚
жер-жүзініңәрқилыаймақтарындаиләһитәблиғді қауымдарына
жеткізетін адамдарды таңдаған. Өйткені дүние тіршілігінің,
өмір сүру тәсілінің тәңірлік нұсқауға қарай тәртіпке келтірілуі
мақсатқа алынған.
Тәңірліктің адамдармен байланыс орнатуы туралы адам-
зат арасына тараған сенімдерімен (тәнәсүһ =
generatіon
, хулул
= кіру, иттихад = бірлік, пантеизм) Аллаһтан келген уахи са-
лыстырылса, ақылға ең қонымды байланыс жолының Құран
білдірген уахи жолы екені өте айқын болады. Өйткені, бұл
уахижолыАллаһ Тағаланың қиялдар жетпейтін ұлы , пәк си-
паттарына нұқсан келтірмейді. Алайда христиандық бойын-
ша уахи – Аллаһтың рухының тұлғалық қасиеттерін жоймау
негізінде киелі жазушылардың ішіне кіріп, оларды рухани
да‚ ғайыптық жағдайдан хабардар етуі. Негізінде олар уахиді
“Тәңір өзін ұлы Иса бейнесінде адамдар ішінде көрсеткен” деп
қабылдайды.
3
Сөйтіп, олар Аллаһтың ұлық затына баланы
қосып, ширкке ұрынады.
Адамзаттың жұлдыздары іспеттес мыңдаған пайғамбар
(алейһимус сәләм) тәңірлік уахиға сүйеніп түрлі уақыт пен
14
2
Зәрқани, Мәнәхил, 25 - бет.
3
Субхи Салих, Мабахис, 25-бет.