47 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
3)
әл-Мәсани:
Аяттың саны жағынан әл-миуннан кей-
інгі орынды иелейді. Фәрра (ө. 207/822): «Аяттары жүзден
аз болғандығынан түуәл мен миуннан да көп қайталанып,
оқылатындықтан осылай аталған» - дейді.
4)
әл-Мұфассал:
Қабылданған пікірлерге қара-ғанда
Мұсхаф шәрифтің соңғы бөлімі болып табылады. Қаф (50)
сүресінен Нас (114) сүресіне дейінгі бөлім.
16
Қысқалығынан
Бисмиллаһпен жиі-жиі бөлінгендігі үшін немесе мәнсух аяты
болмағандығынан, осы мағынаға келетін мұфассал атауы бе-
рілген. Оншалықты мәшһүр емес әл-мухкәм атауы болса, бұл
сүрелердің үкімі мәнсух аяттарды қамтымағандықтарынан
осылай аталған болуы керек. Бұл топ та үшке бөлінеді:
1)
Туал мұфассал
(ұзын): Қаф-Бүруж, яғни‚ 50-85 сүрелер.
2)
Әусат мұфассал
(орта): Тариқ-Бәйинә, яғни‚ 86-98 сүрелер.
3)
Кисар мұфассал
(қысқа): Зәлзәлә-Нас яғни‚ 99-114
сүрелер.
УАХИДІҢ САҚТАЛУЫ
Құран Кәрім - сауатсыз ортада
17
өмір сүрген үмми кісі-
ге
18
уахи етілген. Аллаһ Тағаланың Құранға берген екінші
есімі саналатын әл-Китап атауы
19
осы уахидің жазуменен
тұрақтандырылуы керектігін астарлы білдіргеніндей (33 бет-
ке қараңыз), ең алғаш уахи етілген бөлімде де қаламның, сон-
дай-ақжазудың адамның еңмаңызды ерекшелігі болған білім
үйрену мен үйретудегі рөлі күшейтіліп көрсетілген. Демек,
адамзаттынадандықтанпарасаттылыққа, сауатсыздықтан бі-
лімділікке шығаруды мақсат еткен Құранға, “жазулы мәтін”
49
16
Зәрқәши, Бурһан, I, 245-247.
17
Жұма, 2.
18
Анкәбут, 48.
19
Бақара, 2, 89 151; Әли Имран, 3; Ағраф, 2 және т.б.