Құран Кәрім және Құран ілімдеріне кіріспе

“Хикмет”

баспа үйі

Риуаяттардан түсінгеніміз бойынша, Хазіреті Пайғамбар

(с.а.у) қате болуы ықтимал жерді түзету үшін келген уахиды

жаздырғаннан кейін, жазушының оқуын қалайтын. Өзіне

оқылу арқылы салыстырылған бұл мәтін, Расулұллаһқа

(с.а.у.) тапсырылып, үйінде сақталатын.

ҚҰРАННЫҢ ПАЙҒАМБАРЫМЫЗДЫҢ (с.а.у.)

БҰЙРЫҒЫМЕН ЖАЗЫЛЫП, ЖАТТАУ АРҚЫЛЫ

БЕЛГІЛЕНІП, ТІРКЕЛУІ

Бұл дара-дара материалдардың әр қайсысының артық

мәтін қамтымағандығын, сондықтан бұл жүздеген (әрі бөлуге

қолайсыз) материалдың бір-біріне араласып кетуі әбден

мүмкін екендігі ойландыруы мүмкін. Бұл уахи мәтіндерін

әртүрлі заттарға жазуының себебі, алдымен уақытша тіркеу

жасаудыңмақұл болуыеді. Өйткені, уахи тәмәмдалмай, ауық-

ауық келіп тұрғандығынан, сүренің бітуін күтіп, біткенде ба-

рып оны өте орынды тәсілдермен парақтарға өткізетін.

Әл-Хаким (ө. 405-1014) «Мүстәдрәкінде» «Құран мәтіні-

нің жинақталуы үш мәрте жасалып, оның біріншісі

Расулұллаһтың (с.а.у.) алдында болған» деген. Осы үкімге

негіз болатын мына хадис Зәйд ибн Сәбиттен (Бұхари мен

Мүслимнің риуаят шарттарын қамтитын сәнәдта) жет-

кізген.

Ол: «Біз Хазіреті Пайғамбардың (с.а.у) алдын-

да Құранды бірнеше паршадан жинайтынбыз» - дейді.

Бәйхаки (ө. 458/1065) осы хадис туралы: «Қанағатым бой-

ынша мұнда-ғы мақсатым бірнеше мәрте‚ бөлек-бөлек

түсірілген аят топтамаларын Хазіреті Пайғамбардың (с.а.у.)

көз алдында сүрелерге бөлу‚ жинақтау» - дейді. Бұл сөздер

Пайғамбарымыз (с.а.у.) уахиі біткен сүрелерді табылған ең

М. Хамидуллаһ, Құран Кәрім тарихы, 43-бет

М. Хамидуллаһ, «Құран Кәрім тарихы», 44 - бет.

Зәрқаши, «Бурһан», І, 237; Суюти, «Итқан», І, 57 - бет.