88 / 212
“Хикмет”
баспа үйі
беруің үшін біз оны даналап, бөлімдерге (аяттарға) бөліп, бір-
бірлеп түсірдік»
(Исра, 106)
. «Кәпірлер: «Құран неліктен оған
бір жолда түсірілмеді» - дейді. Біз (Құранды) сенің көкейіңе
ұялатып, жүрегіңді бекемдеу үшін оны бір-бірлеп, бөлек-
бөлек аян еттік»
(Фұрқан, 32-33)
. Бұл соңғы аят қарсылықтың
болғандығын, әрі оған қарамастан иләһи хикметтің әдейі
осылай ендірілгендігін ортаға салады.
Бұл мәселе, Құранның тұңғыш тыңдаушысы мен жау-
аптысы әрі баяндаушысы болған тұлға мен тұңғыш жауап-
тысы болған адамдардың Құран ілімінде, Құран қоғамы мен
мәдениетінде не үшін бірінші қатарда таңдаулы орынға ие
болғандықтарын және солай болуы керектігін де ашықтан-
ашық көрсеткен. Қияметке дейін жалғасатын үмметтің
негізінің тымбекемболуышарт еді. «Мінез-құлқыҚұраннан»
болғанғадейінРасулұллаһтың (с.а.у.)және асхабы-кирамның
ауыздарымен оқығаны секілді, аяттарды халдері және іс-
әрекеттерімен де оқитындай көрініске ие болғанға дейін, сон-
дай-ақ кейінгі ұрпақтарға жақсы сабақ берулері үшін жақсы
үйренулері және есте сақтап қалулары керектұғын. Мінеки,
осы жақсылап жетілдіру - елшілік асп нында Құранның бір-
бір жұлдыздар күйінде шығуымен болады. Мұның хикметте-
рін былайша түйіндеп бөлуге болады:
1) Басқа мүминдер секілді Расулұллаһ (с.а.у.) та, адам
ретінде мүшриктердің адасушылықтан қайтпай, өз жол-
дарын ұнатуларынан, ақиқатқа қарсы көр болуларынан,
мазақ етулерінен, тағы басқалай азап етулерінен жағымсыз
әсерленгендіктен жұбатуға (бірақ адамдардыкіне емес,
бір әлпештегеніне дүниенің құны тұрмайтын Рахманның
жұбатуына) қажеттілік және сағыныш сезінетін. Қайғы
мен қиыншылықтың бола беруіне қарсы, жұбату мен
қуаттандырудың жаңаланып отыруы - Оған барлық тартқан
қасіреттерін ұмыттыратын. Бұл қуаттандырып отыру да
түрлі тәсілдер түрінде болатын. Кейде бұрынғы елшілердің
90