37 / 60
q
q
37
Мәзһаб ұстану
–
ынтымағымыздың кепілі
Егер Пайғамбарымыз (с.а.у.) әминді әрдайым жа-
рия айтқан болғанда Омар, Али, Ибн Мәсғуд секілді
сахабалар іштен айтпас еді. Әбу Сағид
«Омар да,
Али да «бисмиллаһир-рахманир-рахимді» және
«Әминді» жария айтпайтын еді»
деп риуаят ет-
кен
31
.
Ханафи және Малики мәзһаб ғұламаларының
әминнің іштей айтылуына байланысты басқа
да көптеген дәлелдері бар. Бірақ мақала көлемі
көтермейтіндіктен, бұл жерге жазылмады.
•
Ескерту:
Қазіргі
таңда
қазақстандық
мұсылмандар арасында
«әминді»
іштей айту мен жа-
рия айтуға байланысты көптеген дау-дамай болып
жүр. Себебі, Пайғамбарымыздың (с.а.у.)
«әминге»
байланысты хадистерін төрт мәзһаб ғұламалары әр
түрлі түсінген. Шафиғи мен Ханбали ғұламалары
«әминді»
жария айту керек десе, Ханафи және
Мәлики ғұламалары іштей айту керек дейді. Яғни, әр
мәзһабтың өзіндік шариғи дәлелдері бар. Сондықтан
біз жоғарыдағы ханафи ғұламаларының келтірген
дәлелдерін
«әминді»
жария айтуға байланысты басқа
мәзһабтардың келтірген дәлелдерін жоққа шығару
яки мүлдем дұрыс емес деу үшін жазған жоқпыз. Тек
айтпағымыз – әминді іштей айтуға байланысты Ха-
нафи мәзһабының да өзіндік шариғи дәлелдері бар
екенін, оның жай айтылған негізсіз үкім еместігін
білдіру. Негізі,
«әминді»
жария яки іштей айту −
дауласып, даурықтыратын іс емес. Маңыздысы
– әминнің
«Фатиха»
сүресінен кейін ықыласпен
айтылуы әрі періштелердің
«әмин»
деуіне дәл
31
ИбнЖарир әт-Табари, Тәһзибул-әсар. Бұл риуаяттыжеткізген рауилердің
бәрі сенімді, дұрыс. Тек Әбу Сағид әл-Баққал мудаллис болғанымен
сенімді. Ал сенімді мудаллистердің риуаяты Ибн Хажар секілді бірқатар
хадис ғалымдарының пікірінше дұрыс деп бағаланады.