15 / 352
15
Адам ата (а.с)
білушісің, өте данасың», – деді»
13
. Осы уақытта Ұлы
Жаратушы: «Ей, Адам! Оларға бұлардың аттарын
баян ет, – деді. Сонда (Адам а.с.) оларға заттардың
аттарын айтқан сәтте, Аллаһ: «Мен сендерге көктер
мен жердің құпиясын, сендердің де көрнеу, көмес
істегендеріңді білемін деп айтпадым ба?»
14
–
деген
еді. Осы аяттарда баяндалғандай, періштеге қарағанда
адам баласының деңгейінің жоғары тұратынын көреміз.
Себебі адамның ең ұлы міндеті – Аллаһты танып-білу.
Осылайша Аллаһ тағала періштелерге қарағанда
Адамға мол ілім беріп, мәртебесін жоғары етіп жарату
арқылы оның халифалыққа лайықты бірден-бір жараты-
лыс иесі екендігін аңдатады. Әлбетте, адам баласы ілімі-
мен былайғы жаратылыстан үстем. Адам баласының
халифа деген атқа лайықты болуының басты шарты –
ілімді меңгеріп, пайдасына жаратуы. Міне, сонда ғана
адам баласы Аллаһ тағаланың үкімдері мен шариғат
шеңберінен шықпай өмір сүре алады. Ал періште-
лерде мұндай қабілет пен қасиет жоқ. Негізінде, адам
білген жаратылыс құпиясының шет жағасын періште-
лер де білетін. Алайда Адамның мерейі олардан бәрібір
үстем. Мұның себебі, періштелерге қарағанда есімдерді
көбірек біледі, һәм ғаламзат пен Хақ тағаланың барлық
есімдерінің ақиқатына бойлай алады. Ол – жұмыр
жердің бірден-бір халифасы. Халифалықтың шарты тек
қана құлшылық етумен және күнәлардан сақтанумен
шектелсе, жер бетіне періштелер әлдеқашан халифа
болар еді ғой
15
.
13
«Бақара», сүресі, 30-32
14
«Бақара» сүресі, 33
15
Хусәйн Жисри. Рисаләи-Хамидия. Стамбул. 1973. 591-бет;
Мухаммәд Али әс-Сабуни. Сафуатут-тәфәсир. 49-бет