2) басқаларға ұнамды, жағымды іс жасай білу;
3) сыртқы ортаның ықпалын ағзаның қалыпты
қабылдай білуі.
Ал италиян сөздігінде «Novissimo Dizionario
Della Lingua Italiana» (1970ж.) бұл сөзге екі анықтама
берілген:
1) басқалардың айыбын кешіре білу, біздің сезім-
деріміз бен ойларымызға қайшы келетін істерді
өзгелердің айтуына я істеуіне мүмкіндік беру;
2) жағымсыз нәрсені көтере білу, ауруға шыдау.
Испан саясаттанушысы Фернандо Лосано толе-
рант ұғымына мынандай қысқа тұжырым берген:
«Толеранттылық деген не? Ол шегініс, жол берушілік,
я да немқұрайдылық емес. Ол басқаларды білу, түсіну.
Ол өзара түсіністік негізінде орнайтын өзара құрмет.
Толеранттылық деген не? Бірігуге – иә, біркелкілікке –
жоқ. Әркелкілікке – иә, зорлыққа – жоқ. Қызу талқыға
– иә, күшке, бағынушылыққа – жоқ»
11
.
Көптеген авторлар толеранттылыққа анықтама бер-
генде «біз» және «басқалар» категориясын ескеру кере-
ктігін де алға тартуда. Бұл бір жағы адамдар арасында
(әлеуметтік топтарда) айырмашылықтың барын білдір-
се, екінші жағынан өзін өзі айқындау үрдісінің бары-
на дәлел. Олардың айтуынша, толеранттылық адамға
өзінің тұлғалық қасиетін (идентичность) сақтай от-
ырып, «басқаларды» қабылдай білу қасиетін үйретеді.
«Біз» және «басқалар» парадигмасында толеранттылық
пассивті қабылдауға жатпайды. Ол өзіне түсініксіз,
ұғынықсыз, бөтен, жат нәрсемен жанасқан кезінде сол
түсініксіз нәрсені түсіну, ұғынуға деген ынтықтық
12
.
11
Лосато Ф. Толерантность – важнейший принцип равноправия
// Право и образование. 2000. - №1 (2). – C. 18.
12
О смыслах понятия «толерантность» // Век толерантности.
2001. №1.
10
Діни толеранттылық: кеше және бүгін