46 / 60
q
46
Мәзһаб ұстану
–
ынтымағымыздың кепілі
түрін білдіретін сөз жоқ
37
. Үшіншіден, әл-Бәйһақи
(кітабында) ұстаз Әбул-Уәлид ән-Нәйсабуридің бы-
лай дегенін жеткізді: Бұл хадистегі шұлық – жеке
шұлық және жеке аяқ киім емес, асты терімен
қапталған шұлық. Яғни, хадисті: «Пайғамбарымыз
екі шұлығына және аяқ киіміне мәсіх тартты» деп
емес, «табаны терімен қапталған екі шұлыққа мәсіх
тартты» деп түсіну қажет. әл-Бәйһақи Әнас ибн
Мәликтің де хадиске байланысты осы мағынаны
меңзейтін сөзін жеткізді»
38
.
Тіпті, имам әт-Тирмизидің өзі аталмыш хадистегі
шұлықты жай жұқа шұлық деп емес,
«қалың байпақ»
деп түсінген. Оған дәлеліміз, Имам әт-Тирмизи
жоғарыдағы хадисті келтіргеннен кейін былай дейді:
«Суфиян әс-Сәури, Ибн Мүбәрак, Шафиғи, Ахмад
және Исхақ сияқты көптеген ғылым иелері: «Наъл
(тәпішке тәрізді жеңіл түрі) болмаса да қалың
шұлыққа
39
мәсіх тартуға болады»
40
.
«Жұқашұлыққамәсіхтартуға»боладыдейтіндердің
дәлел ретінде келтіріп жүрген жоғарыдағы Муғира
37
Жалпылайбарлықшұлықтыбілдіретінсөзжоқдеуі–Пайғамбарымыздың
(с.а.у.)
«Шұлыққа мәсіх тартыңдар»
деген әлсіз де болса, ешбір хадисі
жоқ. Бар болғаны Муғира ибн Шуъбаның
«пайғамбарымыз шұлығына
және тәбішкесіне мәсіх тартты деген»
оқиғаны баяндау сөзі ғана.
Ал мұндай түрлі жорамалдауға болатын әрі бірнеше ықтималға жүкті
оқиғаларды баяндау – Усулул-фиқһ ілімінде жалпылықты білдірмейді.
Себебібаяндаудақолданғансөздерменоқиғаныбағалау–баяндаушының
көзқарсына тікелей қатысты.
38
Имам Әбу Зәкәрия ән-Нәуауий, әл-Мәжмууъ, 1-том, 566-бет.
«Дәрул-
фикр»
, Бәйрут, 1997 ж.
39
әт-Тирмизи жинағының
«Тухфатул-ахуази»
атты түсіндірмесінде
әт-Тирмизидің:
«Наъл» болмаса да деген сөзімен – табаны терімен
қапталған шұлық болмаса да»
деп айтқысы келгендігі жазылған.
(Тухфатул-әхуази Шарху жамиъит-тирмизи, 398-бет, 1-том,
«Байтул-
афкарид-даулия»
баспасы).
40
Мухаммед ибн Иса Әбу Иса әт-Тирмизи, Сунанут-тирмиз, 1-том, 167-
бет.
«Дарул-ихиаайт-турасил-араби»
баспасы, Бәйрут.